Sự cố lật tàu Vịnh Xanh 58 cách đây một tuần đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về những lỗ hổng trong quá trình chuyển đổi số tại Việt Nam. Mặc dù chỉ cách bờ 3 km và cách cảng Tuần Châu 1 km, tàu Vịnh Xanh 58 chở 49 người đã gặp phải thời tiết xấu bất ngờ và lật giữa biển mà không có hệ thống giám sát nào phát hiện ra trong khoảng 2 giờ đồng hồ. Sự chậm trễ này được coi là một “lỗ hổng chết người” trong thời đại mà mọi hoạt động của con người đều có thể được theo dõi qua GPS, cảm biến, trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn…
Trong thời đại số, việc giám sát tàu du lịch theo thời gian thực là điều cần thiết. Tuy nhiên, vụ việc lần này không chỉ là một tai nạn hàng hải thông thường mà còn lộ ra những khoảng trống lớn và thiếu tính toàn diện trong việc ứng dụng công nghệ vào thực tế vận hành đời sống ở nhiều lĩnh vực. Chuyển đổi số và công nghệ chỉ có ý nghĩa khi chúng có thể can thiệp vào những tình huống khẩn cấp nhất, khắc nghiệt nhất, nơi con người không còn đơn độc.
Các địa phương, trong đó có Quảng Ninh, và các bộ, ngành liên quan cần nhanh chóng tiến hành số hóa các tình huống khẩn cấp. Tất cả tàu ra khơi phải được trang bị thiết bị định vị và truyền dữ liệu theo thời gian thực. Hệ thống Trung tâm Điều hành (IOC) phải tích hợp trí tuệ nhân tạo để phát hiện các lộ trình bất thường. Khi một tàu không về đúng giờ, hệ thống phải có cảnh báo. Khi mất tín hiệu, phải có quy trình truy vết nhanh để xác định vùng tìm kiếm. Và khi có mưa bão, phải có radar thời tiết – tín hiệu số gửi đến từng tàu, từng thuyền viên.
Cuộc sống không chỉ dựa vào wifi mạnh và sự “may rủi” trong kỷ nguyên chuyển đổi số. Chuyển đổi số không chỉ dừng lại ở việc triển khai hệ thống camera nhận diện khuôn mặt trong thành phố, mà còn cần một hệ thống giám sát các tàu du lịch, radar cảnh báo thời tiết, cảnh báo khi lịch trình bất thường. Chuyển đổi số không chỉ cần vẽ bản đồ đẹp mà còn cần khả năng ứng cứu người đúng lúc, trong những tình huống nguy cấp.
