Trong bối cảnh thời đại công nghệ số đang phát triển không ngừng, việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa gắn liền với công nghệ đã trở thành một kỳ vọng quan trọng đối với Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVIII. Sự tích hợp công nghệ vào lĩnh vực bảo tồn không chỉ đóng vai trò là chìa khóa để giữ gìn di sản cho thế hệ tương lai mà còn giúp đưa những giá trị di sản văn hóa đến gần hơn với công chúng, đặc biệt là giới trẻ.
Tại Hà Nội, di sản văn hóa không chỉ giới hạn trong những công trình kiến trúc cổ kính hay hiện vật lịch sử, mà còn là biểu hiện của linh hồn và bản sắc không thể tách rời của thành phố ngàn năm văn hiến. Do đó, ứng dụng công nghệ trong bảo tồn và quảng bá di sản đang nổi lên như một giải pháp quan trọng và cấp thiết. Qua việc tận dụng công nghệ, Hà Nội có thể khai thác một cách hiệu quả các giá trị di sản, đồng thời làm cho chúng trở nên sống động và gần gũi hơn với người dân và du khách.
Công nghệ đã chứng minh vai trò quan trọng của mình trong việc bảo tồn và phục dựng các giá trị di sản một cách hiệu quả. Một trong những ý tưởng nổi bật là xây dựng một bảo tàng số về lịch sử Thăng Long – Hà Nội, nơi mà mọi tư liệu và hiện vật lịch sử được số hóa và trình bày một cách sinh động. Điều này không chỉ giúp bảo quản tốt hơn các hiện vật lịch sử mà còn tạo ra một không gian trải nghiệm hấp dẫn, đặc biệt là đối với các em học sinh và sinh viên. Việc sử dụng công nghệ số trong bảo tàng giúp khách tham quan dễ dàng tiếp cận và tìm hiểu lịch sử một cách trực quan và thú vị hơn.
Bên cạnh đó, việc ứng dụng công nghệ thực tế ảo (VR) trong trải nghiệm di tích đang nổi lên như một giải pháp đột phá. Công nghệ này cho phép du khách và người dân có thể ‘du hành thời gian’ về quá khứ và chứng kiến không gian di tích được phục dựng sống động như thật. Họ có thể khám phá các di tích lịch sử một cách chi tiết và chân thực thông qua các thiết bị thực tế ảo, nghe những câu chuyện lịch sử được kể lại một cách sinh động và hấp dẫn.
Ngoài ra, phát triển các ứng dụng di động dẫn đường và thuyết minh di sản đa ngôn ngữ cũng là một sáng kiến thiết thực. Với một chiếc điện thoại thông minh, bất cứ ai cũng có thể dễ dàng khám phá các di tích và hiểu rõ câu chuyện đằng sau mỗi hiện vật và địa danh. Các ứng dụng này không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho du khách quốc tế mà còn giúp người dân địa phương tiếp cận và tìm hiểu sâu sắc hơn về di sản văn hóa của mình.
Người dân Thủ đô tin rằng, khi công nghệ được ứng dụng một cách thông minh và có chiến lược, di sản văn hóa của Hà Nội sẽ không chỉ được bảo vệ tốt hơn mà còn được ‘làm sống lại’ trong tâm hồn của thế hệ hôm nay và mai sau. Qua việc ứng dụng công nghệ, những giá trị nghìn năm tuổi có thể được biến hóa thành động lực phát triển mới, giúp khẳng định vị thế của Hà Nội là một Thủ đô hiện đại nhưng vẫn đậm đà bản sắc văn hóa.
