Khu kinh tế Vân Phong, tỉnh Khánh Hòa, đang đứng trước thách thức lớn trong việc thu hút đầu tư do tồn đọng trong công tác giải phóng mặt bằng. Tình trạng này đã khiến phần lớn các dự án đầu tư tại đây bị chậm tiến độ triển khai. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ việc giải phóng mặt bằng và các quy hoạch chuyên ngành chưa được đồng bộ. Ngoài ra, các chỉ tiêu sử dụng đất khu công nghiệp, khu đô thị còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu thu hút nhà đầu tư vào khu kinh tế.
Mặc dù vậy, Khu kinh tế Vân Phong sở hữu vị trí địa lý thuận lợi, hội tụ nhiều yếu tố để phát triển đa ngành, đa lĩnh vực. Với độ sâu trung bình từ 20 đến 27m, kín gió, không bị bồi lắng, gần tuyến hàng hải quốc tế, Khu kinh tế Vân Phong có vị trí chiến lược quan trọng trong giao thương hàng hóa với các nước trong khu vực. Điều này tạo điều kiện thuận lợi để phát triển cảng nước sâu và dịch vụ hậu cần cảng.
Không chỉ có tiềm năng phát triển về mặt cảng biển, Khu kinh tế Vân Phong còn có tiềm năng phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng cao cấp, vui chơi giải trí với quy mô lớn, khu đô thị hiện đại đẳng cấp quốc tế. Hạ tầng kỹ thuật của khu kinh tế này cũng được quan tâm đầu tư, với các tuyến cao tốc đi qua như cao tốc Vân Phong – Nha Trang, cao tốc Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột.
Về cơ chế, chính sách, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 09-NQ/TW ngày 28/1/2022 về xây dựng, phát triển tỉnh Khánh Hòa đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045. Nghị quyết này đã định hướng phát triển Khu kinh tế Vân Phong trở thành động lực phát triển của tỉnh và khu vực Nam Trung Bộ. Quốc hội cũng đã ban hành một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Khánh Hòa tại Nghị quyết số 55/2022/QH15 ngày 16/6/2022, trong đó có Khu kinh tế Vân Phong. Đây là cơ hội và thời cơ thuận lợi để Khu kinh tế Vân Phong chuyển mình cất cánh.
Để đạt được mục tiêu này, Khu kinh tế Vân Phong cần phải giải quyết dứt điểm vấn đề giải phóng mặt bằng và hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật. Đồng thời, cần có cơ chế, chính sách thu hút đầu tư hấp dẫn để thu hút nhà đầu tư đến với khu kinh tế này. Việc kết hợp giữa phát triển hạ tầng và cơ chế chính sách sẽ giúp Khu kinh tế Vân Phong khai thác được tiềm năng và trở thành một trong những khu kinh tế trọng điểm của tỉnh Khánh Hòa.