Ngày 14/7, truyền thông Trung Quốc đã tiết lộ một sự việc nghiêm trọng liên quan đến an toàn hàng không, làm dấy lên mối quan ngại về các tiêu chuẩn an toàn trong ngành hàng không. Vào tối ngày 6/7, trên không phận Cộng hòa Tuva thuộc Nga, hai máy bay dân dụng của Trung Quốc đã có một cuộc gặp gỡ gần gũi đáng sợ khi bay ngược chiều nhau.

Sự việc liên quan đến hai chuyến bay là số hiệu CA967 của hãng hàng không Air China và số hiệu CSS128 của hãng hàng không SF Airlines. Chuyến bay CA967 của Air China đang trên hành trình từ Thượng Hải đến Milan, Ý, trong khi thông tin chi tiết về hành trình của CSS128 chưa được tiết lộ. Theo dữ liệu từ trang theo dõi hàng không FlightRadar24, tại thời điểm quan trọng nhất, khoảng cách độ cao giữa hai máy bay chỉ khoảng 90-120 m, thấp hơn nhiều so với mức an toàn tối thiểu là 300 m được quy định.

Trong tình huống này, chuyến bay CA967 của Air China đã bắt đầu tăng độ cao từ 10.400 m lên gần 11.000 m. Hành động này đã làm giảm đáng kể khoảng cách độ cao giữa hai máy bay khi chúng bay ngược chiều nhau, tạo ra một tình huống có thể nói là rất nguy hiểm. Thông tin ban đầu cho thấy có thể phi công của Air China đã nghe nhầm hoặc hiểu sai chỉ thị từ đài kiểm soát không lưu, dẫn đến quyết định tăng độ cao không mong muốn.

Nguyên nhân chính xác dẫn đến quyết định tăng độ cao của phi công vẫn chưa được làm rõ và đang trong quá trình điều tra. Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc, cũng như các hãng hàng không liên quan là Air China và SF Airlines, chưa đưa ra bình luận chính thức về sự việc. Sự việc này làm nổi bật tầm quan trọng của việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định an toàn hàng không và đào tạo phi công nhằm ngăn chặn các tình huống tương tự tái diễn trong tương lai.

Truyền thông và công chúng đang chờ đợi phản ứng chính thức từ các cơ quan hàng không và hãng hàng không liên quan. Trong khi đó, điều tra chi tiết hơn về nguyên nhân của sự việc và các biện pháp phòng ngừa cần được tiến hành để duy trì sự an toàn tối đa cho hành khách và phi hành đoàn.

Không chỉ dừng lại ở việc làm rõ nguyên nhân, sự việc này cũng trở thành dịp để đánh giá lại các quy trình và thủ tục an toàn hiện hành trong ngành hàng không Trung Quốc cũng như trên toàn thế giới. FlightRadar24, một trang web theo dõi hàng không trực tuyến, cung cấp dữ liệu chi tiết giúp trong việc phân tích và điều tra các sự kiện liên quan đến hàng không.

Cơ quan Tình trạng Khẩn cấp Nga đã xác nhận việc máy bay An-24 của hãng hàng không Angara Airlines biến mất vào ngày hôm nay trong quá trình chuẩn bị hạ cánh xuống thành phố Tynda, tỉnh Amur. Trên máy bay có 49 người trên máy bay, trong đó có 43 hành khách và 6 thành viên phi hành đoàn.

Các báo cáo ban đầu cho biết, trong quá trình tìm kiếm máy bay mất tích, một trực thăng cứu hộ Mi-8 đã phát hiện ra phần khoang hành khách của máy bay đang bốc cháy. Đánh giá sơ bộ từ hiện trường cho thấy có khả năng không có ai sống sót trong vụ việc này. Vị trí máy bay được tìm thấy trên sườn núi, cách thành phố Tynda khoảng 15 km.

Được biết, máy bay An-24 đã biến mất trong lúc đang thực hiện nỗ lực hạ cánh thứ hai xuống sân bay Tynda sau khi lần tiếp cận đầu tiên không thành công do điều kiện thời tiết khu vực xấu. Sự cố này đang được điều tra bởi cơ quan công tố và Ủy ban Điều tra Liên bang Nga với nghi vấn về vi phạm quy định an toàn hàng không.

Đáng chú ý, máy bay An-24, được đưa vào sử dụng từ những năm 1960, chủ yếu hoạt động trên các tuyến bay ngắn và trung bình. Thông tin chi tiết hơn về vụ việc này sẽ được cung cấp khi cuộc điều tra được hoàn tất. Cơ quan chức năng đang tích cực làm rõ nguyên nhân dẫn đến sự cố máy bay nghiêm trọng này.

Thảm kịch rơi máy bay của Air India gần đây đã đặt ra câu hỏi về sức khỏe tâm lý của phi công, sau nhiều sự cố hàng không nghiêm trọng từng gây chấn động. Các nhà điều tra đang xem xét hồ sơ y tế của cơ trưởng Sumeet Sabharwal, người điều khiển chuyến bay Air India 171 gặp nạn vào ngày 12/6, khiến 241 người thiệt mạng. Báo cáo ban đầu cho biết các công tắc điều khiển nhiên liệu đã bị tắt ngay sau khi máy bay cất cánh, dẫn đến mất lực đẩy và rơi xuống khu dân cư ở Ahmedabad. Thông tin về việc cơ trưởng Sabharwal từng nghỉ phép vì lý do tang chế và có dấu hiệu trầm cảm đã khiến dư luận chú ý đến khía cạnh tâm lý, mặc dù Air India nhấn mạnh rằng chưa thể kết luận điều gì khi cuộc điều tra còn đang diễn ra.

Câu chuyện của Air India 171 không phải là trường hợp đơn lẻ. Ngành hàng không đã chứng kiến nhiều thảm kịch mà nguyên nhân được cho là đến từ khủng hoảng tâm thần của phi công. Vụ Germanwings năm 2015 khiến 150 người thiệt mạng, xảy ra khi cơ phó Andreas Lubitz cố tình khóa cửa buồng lái, điều khiển máy bay lao vào núi tại Pháp. Điều tra cho thấy Lubitz từng bị trầm cảm nặng, che giấu bệnh và từng tìm kiếm thông tin về cơ chế khóa buồng lái.

Tương tự, giả thuyết về vụ tự sát của cơ trưởng cũng được đặt ra trong vụ mất tích của chuyến bay MH370 năm 2014. Dù chưa có bằng chứng chính thức, cựu Thủ tướng Australia Tony Abbott vào năm 2020 cho biết các quan chức Malaysia từ sớm đã tin đây là một vụ “giết người do tự sát”. Cuộc tìm kiếm chiếc máy bay đã bị đình chỉ vào tháng 1/2017 sau khi không tìm thấy dấu vết nào trong vùng tìm kiếm rộng 46.000 dặm vuông.

Ngoài ra, một vụ tai nạn năm 2013 của hãng hàng không Mozambique cũng được xác định là do cơ trưởng cố tình điều khiển máy bay rơi xuống đất, sau khi nhốt cơ phó bên ngoài buồng lái.

Khi tâm lý không được coi là yếu tố an toàn bay, theo dữ liệu do Bloomberg công bố năm 2022, nếu tính riêng, các vụ tai nạn do phi công tự sát có thể là nguyên nhân tử vong lớn thứ hai trong các vụ rơi máy bay phương Tây từ năm 2012. Dù vậy, các chuyên gia cho rằng ngành hàng không vẫn chưa có biện pháp đầy đủ để xử lý vấn đề này.

Phi công bắt buộc phải trải qua kiểm tra sức khỏe định kỳ, nhưng nhiều người tránh né vì sợ mất giấy phép bay. Một nghiên cứu năm 2022 cho thấy hơn 56% phi công Mỹ từng né tránh việc khám sức khỏe vì lo ngại ảnh hưởng đến công việc. Trong khi đó, việc phát hiện sớm các dấu hiệu rối loạn tâm thần vẫn phụ thuộc chủ yếu vào khai báo tự nguyện.

Chuyên gia hàng không Marc Atherton nhận định: “Ngành hàng không toàn cầu có hệ thống quản lý rủi ro rất tốt về kỹ thuật và vận hành, nhưng lại thiếu chiến lược rõ ràng cho sức khỏe tâm thần – yếu tố sống còn trong an toàn bay”. Tổ chức IPAAC – liên minh quốc tế hỗ trợ đồng nghiệp ngành hàng không – cũng cho rằng sức khỏe tinh thần nên được xem là một phần cấu thành an toàn bay.

Họ kêu gọi mở rộng các chương trình hỗ trợ ẩn danh giữa các nhân viên cùng ngành để giúp phát hiện và can thiệp sớm. Sau thảm kịch Germanwings, một số đề xuất cải tiến thiết kế cửa buồng lái nhằm tránh việc một phi công cố ý nhốt người còn lại bên ngoài – được đưa ra. Tuy nhiên, giới chức cảnh báo rằng thay đổi đó có thể làm tăng nguy cơ bị xâm nhập buồng lái từ bên ngoài.

Năm 2023, Hội Hàng không Hoàng gia Anh (RAeS) công bố báo cáo cảnh báo rằng dù ngành hàng không đã có nỗ lực hỗ trợ nhân viên đối mặt với vấn đề tâm lý, nhưng vẫn thiếu hệ thống quản lý rủi ro tâm thần hiệu quả ngay từ đầu.

“Đã có nhiều tiến bộ toàn cầu trong lĩnh vực này”, ông Dave Fielding – Chủ tịch IPAAC chia sẻ. “Nhưng tất cả vẫn đang ở giai đoạn sơ khai và cần tiếp tục nỗ lực mạnh mẽ hơn”, ông nói.