Ngày 31/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký một sắc lệnh điều hành nhằm áp dụng mức thuế đối ứng với hàng chục đối tác thương mại của Mỹ. Mức thuế này sẽ dao động từ 10% đến 41%, tùy thuộc vào từng quốc gia và tình hình thương mại với Mỹ.

Theo thông cáo báo chí từ Nhà Trắng, mức thuế cao nhất là 41% sẽ được áp dụng đối với Syria, trong khi Lào và Myanmar sẽ chịu mức thuế 40% khi xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ. Ngược lại, Anh và Brazil sẽ thuộc nhóm thấp nhất với mức thuế chỉ 10%.

Sắc lệnh này cũng quy định rằng thuế với Canada sẽ được nâng từ 25% lên 35%. Các nước có thâm hụt thương mại với Mỹ sẽ chịu mức thuế chung là 10%. Hàng hóa trung chuyển để né thuế nhập khẩu sẽ bị áp thuế 40%. Sắc lệnh có hiệu lực từ ngày 7/8.

Các nước không được liệt kê trong phụ lục của sắc lệnh và chưa có thỏa thuận thương mại với Mỹ sẽ chịu mức thuế chung là 10%. Một số đối tác thương mại được đề cập trong phụ lục này sắp đạt thỏa thuận với Mỹ, vì thế các nền kinh tế đó sẽ tiếp tục chịu thuế như công bố đến khi thỏa thuận hoàn tất và ông Trump ban hành sắc lệnh tiếp theo.

Mức thuế mới công bố hầu hết bằng hoặc thấp hơn mức cũ. Một quan chức Mỹ giải thích rằng các nước có thâm hụt thương mại với Mỹ sẽ chịu thuế 10%. Các nước có thặng dư nhỏ với Mỹ bị áp thuế 15%. Mỹ đã công bố hơn 10 thỏa thuận với các đối tác.

Việc điều chỉnh thuế đối ứng này nhằm làm cân bằng hoạt động thương mại của Mỹ với các nền kinh tế khác, đồng thời đưa việc làm và sản xuất về trong nước. Đây là một phần trong chiến lược thương mại của chính quyền Tổng thống Trump, nhằm bảo vệ lợi ích kinh tế của Mỹ và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp Mỹ.

Thông cáo báo chí từ Nhà Trắng về sắc lệnh điều hành của Tổng thống Trump.

Bộ Tài chính vừa công bố dự thảo Luật Thuế Thu nhập cá nhân (thay thế), trong đó đề xuất áp dụng thuế suất 20% đối với thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản của cá nhân cư trú. Đây là một phần trong nỗ lực nhằm điều chỉnh và hoàn thiện hệ thống thuế thu nhập cá nhân, đảm bảo công bằng và hiệu quả trong việc quản lý và thu thuế.

Theo đề xuất, thuế thu nhập cá nhân sẽ được tính bằng thu nhập tính thuế nhân với thuế suất 20% theo từng lần chuyển nhượng. Thu nhập tính thuế từ chuyển nhượng bất động sản được xác định bằng giá bán trừ giá mua và các khoản chi phí hợp lý liên quan đến việc tạo ra thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản. Điều này có nghĩa là cá nhân chuyển nhượng bất động sản sẽ phải chứng minh rõ ràng về giá mua và các chi phí liên quan để xác định thu nhập tính thuế.

Trong trường hợp không xác định được giá mua và các chi phí liên quan đến việc chuyển nhượng bất động sản, thuế thu nhập cá nhân sẽ được xác định bằng giá bán nhân với thuế suất. Điều này áp dụng cho những trường hợp không có đủ thông tin hoặc chứng từ để xác định giá mua và chi phí liên quan.

Dự thảo cũng đề xuất một mức thuế suất tùy theo thời gian nắm giữ bất động sản. Cụ thể, thuế suất sẽ là 10% nếu thời gian nắm giữ dưới 2 năm, 6% nếu thời gian nắm giữ từ 2 năm đến dưới 5 năm, 4% nếu thời gian nắm giữ từ 5 năm đến dưới 10 năm, và 2% nếu thời gian nắm giữ từ 10 năm trở lên hoặc bất động sản có nguồn gốc từ nhận thừa kế. Thời gian nắm giữ bất động sản sẽ được tính từ khi cá nhân có quyền sở hữu, quyền sử dụng bất động sản.

Đối với bất động sản có nguồn gốc từ nhận thừa kế, việc chuyển nhượng sẽ áp dụng thuế suất 2%, không tính theo thời gian nắm giữ. Điều này nhằm mục đích khuyến khích việc chuyển nhượng bất động sản có nguồn gốc thừa kế và đảm bảo công bằng trong việc áp dụng thuế suất.

Bộ Tài chính đang phối hợp với các đơn vị có liên quan để triển khai các bước tiếp theo trong kỳ họp, tại dự thảo Luật và trình Chính phủ quy định chi tiết nội dung này. Dự kiến, những thay đổi này sẽ góp phần vào việc hoàn thiện hệ thống thuế, tăng cường quản lý và thu thuế từ chuyển nhượng bất động sản, đồng thời đảm bảo quyền và lợi ích của các bên liên quan.

Chính phủ đã ban hành Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt số 66/2025/QH15, có hiệu lực từ ngày 01/01/2026. Luật này được thông qua tại kỳ họp thứ 9, khóa XV Quốc hội, với mục đích khắc phục các vướng mắc trong quá trình thực hiện Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt trước đây, tháo gỡ các bất cập và chồng chéo, bảo đảm tính thống nhất và đồng bộ với pháp luật liên quan.

Luat Thuế tiêu thụ đặc biệt năm 2025 đánh dấu một bước tiến mạnh mẽ trong việc điều tiết tiêu dùng các mặt hàng có hại cho sức khỏe, bảo vệ cộng đồng như giảm hút thuốc, uống bia rượu, tiêu thụ đường… Cùng với đó, luật cũng tăng cường chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái; khuyến khích phát triển nhóm ngành xanh – sạch, bảo vệ môi trường, tăng thu ngân sách nhà nước và thúc đẩy cải cách quản lý thuế theo hướng đơn giản, rõ ràng, công khai.

Theo đó, tại Điều 8 Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt năm 2025, biểu thuế tiêu thụ đặc biệt chính thức áp dụng từ ngày 01/01/2026 đối với hàng hóa, dịch vụ đã được quy định cụ thể. Đối với mặt hàng thuốc lá, mức thuế suất thuế tỷ lệ phần trăm giữ nguyên (75%) và bổ sung mức thuế tuyệt đối theo lộ trình 5 năm từ 2027-2031. Đối với rượu, bia, thuế suất thuế tỷ lệ phần trăm sẽ tăng theo lộ trình 5%/năm trong 5 năm từ 2027-2031. Đối với nước giải khát theo Tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) có hàm lượng đường trên 5g/100ml, áp dụng mức thuế suất 8% từ năm 2027 và 10% từ năm 2028.

Biểu thuế tiêu thụ đặc biệt chi tiết theo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt số 66/2025/QH15 như sau:

– Thuốc lá: 75% (bổ sung mức thuế tuyệt đối theo lộ trình).

– Rượu, bia: Tăng thuế suất 5%/năm trong 5 năm từ 2027-2031.

– Nước giải khát có hàm lượng đường trên 5g/100ml: 8% (từ 2027) và 10% (từ 2028).

– Xe ô tô: Phân loại theo dung tích xi lanh và loại xe.

– Các mặt hàng khác: Như máy bay, trực thăng, tàu lượn, du thuyền, xăng các loại, điều hòa nhiệt độ, bài lá, vàng mã, hàng mã…

Luat Thuế tiêu thụ đặc biệt năm 2025 cũng quy định rõ các mức thuế suất đối với dịch vụ như kinh doanh vũ trường, mát-xa, ka-ra-ô-kê, ca-si-nô, trò chơi điện tử có thưởng, đặt cược, gôn, xổ số.

Luật Thuế Giá trị gia tăng số 48/2024/QH15, cùng với Nghị định 181 và Thông tư 69 hướng dẫn, đã có hiệu lực từ ngày 1/7, đánh dấu một chương mới trong ngành thuế: rõ ràng hơn, minh bạch hơn và thân thiện hơn. Tuy nhiên, việc tiếp cận và thụ hưởng các chính sách thuế mới vẫn còn là một thách thức đối với không ít người nộp thuế, đặc biệt là khu vực doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh cá thể và nhóm người dân chưa quen với công nghệ.

Chính sách thuế có thể được thiết kế tốt, nhưng nếu người dân không hiểu thì chính sách đó vẫn là khoảng cách. Tình trạng nhiều hộ kinh doanh chưa nắm rõ tiêu chí được miễn thuế GTGT, hoặc doanh nghiệp nhỏ chưa biết cách nộp hồ sơ hoàn thuế điện tử là điều đang diễn ra ở một số địa phương. Không ít chủ hộ kinh doanh vẫn hỏi lẫn nhau thay vì được hướng dẫn chính thức.

Bên cạnh đó, việc sử dụng nền tảng công nghệ để khai thuế, hoàn thuế hay tra cứu hồ sơ còn phụ thuộc vào kỹ năng số và hạ tầng thông tin. Những người lớn tuổi, hộ kinh doanh truyền thống, vùng xa thường gặp khó khăn khi tiếp cận các quy trình mới. Dù Cục Thuế đã tích cực triển khai các nền tảng số, nhưng ‘cánh tay nối dài’ tại cấp cơ sở vẫn cần được củng cố mạnh hơn.

Một điểm nghẽn khác đến từ phương thức truyền thông chính sách. Việc công bố văn bản pháp luật hay tổ chức tập huấn thường còn nặng về hình thức, thiếu sự đồng hành trực tiếp tại nơi người nộp thuế sinh sống hoặc làm việc. Nhiều cán bộ thuế địa phương vẫn bận rộn với nghiệp vụ chuyên môn, chưa thể đóng vai trò là ‘người hướng dẫn chính sách’ một cách chủ động, gần gũi.

Một số địa phương đã triển khai mô hình ‘thuế lưu động’ hoặc tổ công tác hỗ trợ hộ kinh doanh nhỏ tại các chợ truyền thống, khu vực ngoại ô, đây là mô hình cần được nhân rộng. Chính sách tốt phải đi kèm với ‘đội ngũ lan tỏa chính sách’ có chuyên môn và hiểu người dân. Hình ảnh một cán bộ thuế xuất hiện trong buổi sinh hoạt tổ dân phố, hướng dẫn bà con kê khai, hay tư vấn tại cửa hàng nhỏ, đó chính là niềm tin đang được xây dựng bằng sự hiện diện thật sự.

Bên cạnh đó, các hình thức truyền thông cần được đổi mới. Việc kết hợp giữa văn bản hướng dẫn chính thức và các video ngắn, infographic minh họa, hướng dẫn trực tuyến, sẽ giúp chính sách tiếp cận tốt hơn đến thế hệ người dùng trẻ và cả những người ít quen với ngôn ngữ pháp lý.

Từ trực tuyến đến thân thiện, đường đi chính sách của hành trình 2 chiều. Chuyển đổi số trong ngành thuế đã ghi nhận nhiều kết quả tích cực, đặc biệt trong hoàn thuế điện tử, tích hợp dữ liệu và hóa đơn số. Tuy nhiên, khi người dân vẫn cần đến trực tiếp cơ quan thuế để hỏi những điều tưởng chừng có thể đọc được online, thì ta biết rằng vẫn còn điểm nghẽn. Đó là khoảng cách về khả năng tiếp cận thông tin và sự đồng cảm trong phục vụ.

Việc xây dựng đội ngũ hỗ trợ chính sách tại trung tâm hành chính công cấp xã, phường là một hướng đi đúng. Nhưng để hiệu quả hơn, cần gắn thêm mục tiêu ‘tư vấn chủ động’ thay vì chờ người dân hỏi. Mỗi lần người dân được hướng dẫn tận tình, dễ hiểu là một lần niềm tin với chính sách được củng cố.

Một đề xuất đáng cân nhắc là thiết lập các trạm hỗ trợ thuế lưu động định kỳ tại chợ, khu công nghiệp, cụm dân cư… để vừa tiếp nhận thông tin, vừa tuyên truyền chủ trương chính sách và hướng dẫn người dân thực hiện nghĩa vụ thuế đúng quy định. Mô hình này giúp đưa chính sách đến gần hơn với đời sống, đồng thời tạo ra điểm chạm tích cực giữa cơ quan thuế và người nộp thuế.

Chính sách thuế minh bạch là điều kiện cần. Nhưng điều kiện đủ – là năng lực truyền đạt, kết nối và hỗ trợ từ đội ngũ thực thi. Người dân sẽ không thể đồng hành nếu họ không hiểu mình đang đồng hành vì điều gì.

Muốn đi nhanh, hãy ban hành chính sách tốt. Muốn đi xa, hãy cùng người dân bước trên chính con đường ấy. Đó là lúc ngành thuế không chỉ là nơi thu mà là nơi gieo dựng lòng tin.