Khi nói đến tăng trưởng dân số, các chuyên gia thường nhắc đến khái niệm “đỉnh dân số” – thời điểm mà dân số của một quốc gia hoặc khu vực đạt mức cao nhất trước khi bắt đầu giảm dần. Mới đây, các dự báo đã chỉ ra rằng Mỹ, với tư cách là nền kinh tế hàng đầu thế giới, có khả năng chưa đạt đỉnh dân số trong thế kỷ này, ngụ ý rằng dân số của họ sẽ tiếp tục tăng trưởng sau năm 2100.

Những thông tin này được đưa ra dựa trên dữ liệu từ Báo cáo Triển vọng Dân số Thế giới năm 2024 của Liên hợp quốc. Báo cáo này xem xét các yếu tố quan trọng như tỷ lệ sinh, tỷ lệ tử vong và số lượng dân nhập cư ròng để đưa ra các dự báo chính xác. Qua phân tích, các chuyên gia nhận thấy nhiều quốc gia châu Phi, đại diện như Nigeria, Ethiopia và Cộng hòa Dân chủ Congo, dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng dân số trong nhiều thập kỷ tới. Dự kiến, những quốc gia này sẽ đạt đỉnh dân số vào cuối thế kỷ này.

Ngược lại, phần lớn các nền kinh tế tại châu Á và châu Âu đang chứng kiến dân số ổn định hoặc đang bắt đầu xu hướng giảm. Một trong những quốc gia Đông Nam Á, Việt Nam, cũng có những dự báo cụ thể về đỉnh dân số. Theo đó, dân số của Việt Nam dự kiến đạt khoảng 110 triệu người vào năm 2049 trước khi có xu hướng ổn định hoặc giảm nhẹ.

Về mặt tổng quan, những dự báo về đỉnh dân số không chỉ mang lại thông tin cho các nhà hoạch định chính sách mà còn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản lý và phát triển nguồn nhân lực một cách hiệu quả. Đối với Việt Nam, việc đạt đỉnh dân số trong những thập kỷ tới đặcthề những thách thức và cơ hội. Việc quản lý dân số một cách bền vững sẽ giúp Việt Nam có thể tận dụng được lợi thế của nguồn lao động dồi dào, trong khi đồng thời phải đảm bảo cung cấp các dịch vụ xã hội và kinh tế chất lượng cho người dân.

Trước những thay đổi trong cấu trúc dân số, các quốc gia, bao gồm cả Việt Nam, sẽ cần đến những giải pháp thông minh và chiến lược dài hạn. Chúng bao gồm cải thiện chất lượng giáo dục, phát triển hệ thống y tế hiện đại, cải thiện cơ hội việc làm và tăng cường các chương trình an sinh xã hội. Một yếu tố khác không kém phần quan trọng là việc theo dõi và phân tích các xu hướng dân số để có thể đưa ra những quyết định chính xác và phù hợp cho sự phát triển bền vững của đất nước trong tương lai.

Bằng cách hiểu và cập nhật thường xuyên về xu hướng dân số, các quốc gia có thể phát triển những chính sách không chỉ đáp ứng nhu cầu của hiện tại mà còn đảm bảo sự thịnh vượng cho các thế hệ tương lai. Việc đồng bộ hóa các chính sách kinh tế, xã hội với xu hướng dân số sẽ góp phần tạo nên một tương lai bền vững và đầy hứa hẹn cho tất cả.

Châu Âu đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng khi các khu vực nông thôn, chiếm 40% diện tích, dần trở nên trống vắng. Tình trạng này đã dẫn đến nền kinh tế địa phương ảm đạm và nhiều vấn đề xã hội. Tại Tây Ban Nha, ngôi làng Molezuelas de la Carballeda đang phải đối mặt với tình trạng già hóa dân số và thiếu hụt trẻ em. Dân số của làng chỉ còn 47 người với độ tuổi trung bình là 70.

Suy giảm dân số ở vùng nông thôn không chỉ là vấn đề của Tây Ban Nha mà đang trở thành một cuộc khủng hoảng trên khắp châu Âu. Trong vòng 10 năm đến 2024, dân số sống tại các vùng nông thôn của Liên minh châu Âu đã giảm gần 8 triệu người, trong khi dân số đô thị tăng hơn 10 triệu người. Điều này đặt ra một thách thức lớn cho các chính phủ và cộng đồng địa phương trong việc tìm kiếm giải pháp để đảo ngược tình trạng này.

Để ứng phó, các nước châu Âu đang nỗ lực xoay chuyển tình hình, từ bán nhà với giá 1 euro, hỗ trợ tái thiết nhà cửa, trợ cấp dịch vụ thiết yếu, đến sử dụng công nghệ để cải thiện tiếp cận giáo dục và y tế. Tuy nhiên, thực tế không dễ thay đổi. Cơ sở hạ tầng xuống cấp, việc làm khan hiếm, dân số già hóa là những thách thức dài hạn mà các khu vực nông thôn đang phải đối mặt.

Tại Phần Lan, thị trưởng Markus Hirvonen của khu vực Bắc Karelia bày tỏ lo ngại sâu sắc về sự thiếu hụt trẻ em. Ở Garfagnana, Ý, nữ thị trưởng Raffaella Mariani phải dùng chính tiền lương của mình để chi trả cho các tiết học ngoại khóa âm nhạc, khoa học, toán học và dịch vụ trông trẻ. Những nỗ lực này cho thấy sự quyết tâm của các lãnh đạo địa phương trong việc tìm kiếm giải pháp để giữ lại sức sống cho các khu vực nông thôn.

Dù nỗ lực, nhiều khu vực vẫn phải đối mặt với khó khăn. Tại vùng cao nguyên Scotland, Hội đồng Highland đang đối mặt khủng hoảng kép: thiếu việc làm, thiếu nhà ở và thiếu dịch vụ cơ bản. Để khắc phục, họ mua lại công ty xe buýt để phục vụ người dân ở khu vực xa xôi, tạm dừng hoạt động trường học thay vì đóng cửa vĩnh viễn. Những giải pháp tạm thời này cho thấy sự linh hoạt của các chính quyền địa phương trong việc ứng phó với tình trạng khó khăn.

Một số vùng bắt đầu dựa vào du lịch như một cách duy trì sức sống. Tuy nhiên, vẫn có những hy vọng. Chính quyền tỉnh Zamora đã khởi động chương trình “Mi Pueblo Acoge” (Làng tôi chào đón bạn), thu hút người nhập cư từ Mỹ Latinh. 124 gia đình đã được tái định cư, trong đó có kỹ sư, bác sĩ, quản trị viên từ Venezuela. Chương trình này không chỉ giúp tăng dân số mà còn mang lại sự đa dạng văn hóa và kỹ năng cho các khu vực nông thôn.

Cuộc khủng hoảng này không chỉ ảnh hưởng đến kinh tế mà còn đến xã hội và văn hóa của các khu vực nông thôn. Để giải quyết vấn đề này, cần có sự chung tay của chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương. Sự hợp tác và hỗ trợ từ các bên liên quan sẽ giúp các khu vực nông thôn tìm lại được sức sống và phát triển bền vững trong tương lai.