Nghị quyết số 57/NQ-TW đã mở ra những cơ hội lớn cho các tổ chức nghiên cứu khoa học tại Việt Nam. Theo Giáo sư, Tiến sĩ Khoa học Nguyễn Đình Đức, nguyên Chủ tịch Hội đồng Trường đại học Công nghệ, Đại học quốc gia, nghị quyết này mang đến bốn cơ hội chính. Thứ nhất, thúc đẩy tái cấu trúc và nâng cao hiệu quả hoạt động nghiên cứu theo hướng gắn kết với thực tiễn và nhu cầu phát triển đất nước. Thứ hai, tạo ra cơ hội hợp tác công-tư và liên kết quốc tế trong chuyển giao công nghệ theo mô hình ‘liên kết ba nhà’: Nhà nước-Nhà khoa học-Doanh nghiệp. Thứ ba, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số trong hoạt động nghiên cứu, quản lý và kết nối tri thức. Thứ tư, tạo cú hích nâng cao chất lượng đội ngũ nghiên cứu, xây dựng môi trường học thuật sáng tạo.

Ngay sau khi Nghị quyết ban hành, các tổ chức nghiên cứu đã có những hành động cụ thể để đưa nghị quyết vào cuộc sống. Trường đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội đã có những điều chỉnh quan trọng để phù hợp với xu thế phát triển và đáp ứng yêu cầu thực tiễn, tập trung vào các hướng nghiên cứu có tính ứng dụng cao. Các cơ sở nghiên cứu thuộc các đơn vị nhà nước và khu vực tư nhân đã quan tâm phát triển những sản phẩm, giải pháp có tính thực tiễn và khả năng ứng dụng cao.

Tuy nhiên, nhiều lĩnh vực tiềm năng vẫn chưa được đầu tư nghiên cứu để phát huy lợi thế, tận dụng các cơ hội từ Nghị quyết số 57-NQ/TW. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đồng Văn Quyền, Phó Viện trưởng Viện Sinh học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, cho rằng Việt Nam có lợi thế lớn về đa dạng sinh học và nguồn vi sinh vật bản địa, nhưng ứng dụng công nghệ vi sinh vào cuộc sống vẫn còn hạn chế.

Để hiện thực hóa các chủ trương, cần tăng cường liên kết ‘Nhà nước-Nhà Khoa học-Doanh nghiệp-Cộng đồng’ trong hoạt động khoa học, công nghệ. Các viện nghiên cứu, trường đại học, trung tâm đổi mới sáng tạo cần trở thành mắt xích quan trọng trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia. Giáo sư, Tiến sĩ Khoa học Nguyễn Đình Đức cho rằng các cơ sở đào tạo, tổ chức nghiên cứu cần xác định rõ vai trò cốt lõi để thật sự trở thành trung tâm sáng tạo, nơi sản sinh tri thức và chuyển hóa tri thức thành công nghệ, thành sản phẩm.

Ông Nguyễn Trung Chính, Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Chủ tịch Điều hành Tập đoàn CMC, đề xuất thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo của Hà Nội, đặt tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc, theo mô hình đầu tư công-quản trị tư. Trung tâm này sẽ là đầu mối chiến lược kết nối các nguồn lực R&D, đào tạo nhân lực, chuyển giao công nghệ, hình thành các vườn ươm, tổ chức hoạt động khởi nghiệp, vận hành sàn giao dịch công nghệ và tạo ra không gian mở, thúc đẩy các sản phẩm ‘Make in Vietnam’ từ ý tưởng đến thương mại hóa.

Một số nhà khoa học chỉ ra nguyên nhân khiến đóng góp của khoa học công nghệ đối với phát triển kinh tế xã hội còn hạn chế là các đề tài nghiên cứu được xây dựng với thời gian thực hiện ngắn, không đủ giải quyết các bài toán khoa học-công nghệ mang tính nền tảng hoặc chiến lược; thiếu cơ chế tài trợ trung và dài hạn, khiến các nhóm nghiên cứu khó theo đuổi các hướng đi bền vững, có khả năng tạo ra đột phá công nghệ thật sự; còn thiếu các chương trình chuyển giao hiệu quả.

Ngày 16 tháng 7 vừa qua, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã tổ chức một hội thảo quan trọng với chủ đề “Công tác đoàn kết, thu hút, tập hợp đội ngũ trí thức trẻ trong hoạt động của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam”. Hội thảo này là một phần trong nỗ lực không ngừng của Liên hiệp Hội Việt Nam nhằm tìm ra các giải pháp sáng tạo và hiệu quả để thu hút và phát huy tối đa tiềm năng của đội ngũ trí thức trẻ trong hoạt động của tổ chức.

Đội ngũ trí thức trẻ là nguồn lực quan trọng, đóng vai trò then chốt trong việc phát triển và đổi mới đất nước. Với kiến thức và kỹ năng mới mẻ, họ có thể mang lại những ý tưởng đột phá và động lực cho sự phát triển của các lĩnh vực khoa học, công nghệ, và kỹ thuật. Nhận thức được điều này, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã không ngừng cố gắng để xây dựng một môi trường hỗ trợ và khuyến khích trí thức trẻ tham gia vào các hoạt động của Liên hiệp Hội.

Trong hội thảo, các đại biểu đã thảo luận về những thách thức và cơ hội trong việc thu hút và phát huy đội ngũ trí thức trẻ. Một trong những vấn đề được quan tâm hàng đầu là việc tạo ra một môi trường làm việc năng động, sáng tạo và hỗ trợ lẫn nhau, nơi trí thức trẻ có thể phát huy tối đa khả năng của mình. Đồng thời, việc xây dựng các chương trình đào tạo, bồi dưỡng và hỗ trợ khởi nghiệp cũng được coi là giải pháp quan trọng để thu hút và giữ chân nhân tài trẻ.

Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam cũng đã tích cực triển khai nhiều hoạt động nhằm tạo điều kiện cho trí thức trẻ phát triển. Thông qua các chương trình giao lưu, trao đổi ý tưởng và dự án thực tế, tổ chức đã xây dựng được một mạng lưới rộng lớn các trí thức trẻ có tiềm năng và nhiệt huyết. Điều này không chỉ góp phần vào sự phát triển của Liên hiệp Hội mà còn mở ra nhiều cơ hội hợp tác và phát triển cho bản thân trí thức trẻ.

Ông Lê Quân, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, đã nhấn mạnh trong hội thảo rằng: “Chúng tôi tin rằng, đội ngũ trí thức trẻ chính là chìa khóa để Liên hiệp Hội Việt Nam có thể vươn lên vị trí xứng đáng trong khu vực và thế giới. Chúng tôi cam kết sẽ tiếp tục cố gắng, đổi mới và sáng tạo để xây dựng một môi trường thực sự hỗ trợ và phát huy tiềm năng của trí thức trẻ.”

Qua hội thảo, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam hy vọng sẽ thu được nhiều ý kiến đóng góp quý giá từ các chuyên gia và các nhà nghiên cứu trẻ. Những ý kiến này sẽ giúp tổ chức hoàn thiện hơn các chiến lược và hoạt động nhằm thu hút và phát huy đội ngũ trí thức trẻ trong thời gian tới.

Việc thu hút và phát huy đội ngũ trí thức trẻ không chỉ là một chiến lược ngắn hạn mà còn là một phần trong tầm nhìn dài hạn của Liên hiệp Hội Việt Nam. Bằng cách đoàn kết và tập hợp trí thức trẻ, Liên hiệp Hội không chỉ góp phần vào sự phát triển của đất nước mà còn xây dựng được một cơ sở vững chắc cho tương lai.

Diễn đàn Nghiên cứu và Phát triển (R&D) Việt Nam 2025 đã diễn ra tại tỉnh Ninh Bình vào ngày 30-31/7, do Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) phối hợp với UBND tỉnh Ninh Bình tổ chức. Sự kiện này quy tụ hàng trăm chuyên gia, nhà khoa học hàng đầu trong và ngoài nước, cùng các nhà hoạch định chính sách và đại diện doanh nghiệp.

GS.TS Nguyễn Đức Khương, Chủ tịch AVSE Global, nhấn mạnh ý nghĩa đặc biệt của việc tổ chức sự kiện tại Tràng An, Ninh Bình – di sản thế giới kép duy nhất tại Đông Nam Á và là kinh đô đầu tiên của Việt Nam. Ông cho rằng sự kiện này là cơ hội để các chuyên gia và nhà khoa học chia sẻ khát vọng và giấc mơ về sự phát triển của Việt Nam.

Kinh nghiệm quốc tế từ các quốc gia như Pháp, Hàn Quốc, Singapore hay Israel đã cho thấy R&D là động lực cốt lõi giúp các quốc gia bứt phá. Một nghiên cứu trên 35 quốc gia OECD chỉ ra rằng, 1% tăng chi tiêu cho R&D có thể giúp tăng 2,83% GDP thực tế. Tuy nhiên, tại Việt Nam, tỷ trọng chi tiêu cho R&D trên GDP vẫn còn khiêm tốn so với yêu cầu phát triển.

Tại sự kiện, ông Nguyễn Trung Kiên – Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài – đã hoan nghênh sáng kiến của AVSE Global và nhấn mạnh vai trò quan trọng của cộng đồng hơn 6 triệu người Việt Nam ở 130 quốc gia và vùng lãnh thổ. Ông tin rằng cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài có đóng góp rất lớn trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.

Diễn đàn R&D 2025 tập trung thảo luận sâu vào ba trụ cột chính, bao gồm lộ trình R&D Việt Nam 2025–2030, khung chính sách quốc gia về R&D và kế hoạch hành động đầu tư R&D theo ngành. Sự kiện có sự tham gia của các khách mời đặc biệt, những nhà tư tưởng có ảnh hưởng toàn cầu.

Với sự hội tụ của trí tuệ và tâm huyết, Diễn đàn R&D Việt Nam 2025 được kỳ vọng sẽ biến những thách thức thành cơ hội, đề ra những giải pháp cụ thể để đưa Việt Nam trở thành một trung tâm R&D mới nổi của khu vực, vươn lên mạnh mẽ trong kỷ nguyên đổi mới sáng tạo.