Ở thành phố Cần Thơ, một nhóm các nghệ nhân và người yêu nghệ thuật đã tụ họp để thành lập nhóm Art house, với mục tiêu biến những phụ phẩm nông nghiệp như vỏ bắp trở thành các sản phẩm thủ công mỹ nghệ độc đáo. Qua đó, họ không chỉ góp phần giảm thiểu rác thải mà còn giữ gìn và phát huy giá trị của nghệ thuật thủ công truyền thống.

Nhóm Art house Cần Thơ gồm các giáo viên mỹ thuật, sinh viên và những người yêu nghệ thuật. Họ đã lấy cảm hứng từ cuộc sống nông thôn ở miền Tây, nơi cây bắp đóng vai trò quan trọng trong đời sống của người dân. Nhóm đã tìm cách biến vỏ bắp, thứ mà nhiều người cho là phế phẩm, trở thành chất liệu tạo nên các sản phẩm thủ công giàu giá trị.

Quá trình tạo ra các sản phẩm này hoàn toàn bằng tay. Mỗi chiếc túi xách làm từ vỏ bắp cần trải qua nhiều công đoạn tỉ mỉ như thu gom, xử lý, phơi vỏ, đan và trang trí bằng vải lụa. Mỗi sản phẩm cần từ một đến hai ngày để hoàn thiện. Sự kiên nhẫn và tỉ mỉ trong từng công đoạn đã giúp nhóm tạo ra những sản phẩm có chất lượng và thẩm mỹ cao.

Các sản phẩm của nhóm không chỉ dừng lại ở túi xách mà còn có ví, đế lót bình hoa, khung gương trang trí và giấy thủ công làm từ vỏ bắp. Loại giấy này được tạo ra bằng cách xay nhuyễn vỏ bắp, sau đó pha trộn với màu thực phẩm và hoa lá tự nhiên. Từ giấy vỏ bắp, nhóm đã tạo ra các tác phẩm tranh dân gian bằng cách kết hợp kỹ thuật in khắc gỗ và tô màu theo phong cách tranh Đông Hồ, Hàng Trống.

Nhóm cũng vẽ tranh phong cảnh địa phương và các chủ đề về đờn ca tài tử trên giấy vỏ bắp, nhằm giới thiệu về vùng đất Cần Thơ. Những tác phẩm này không chỉ thể hiện sự sáng tạo và tài năng của nhóm mà còn góp phần quảng bá văn hóa và du lịch địa phương.

Art house Cần Thơ không chỉ là một nhóm nghệ thuật, mà còn là một biểu tượng của phong trào sống xanh và sáng tạo bền vững trong cộng đồng. Các thành viên thường xuyên tổ chức các buổi hướng dẫn làm thủ công cho học sinh, sinh viên và người dân địa phương. Qua các hoạt động của mình, nhóm hy vọng mang đến một thông điệp về việc tái sử dụng và tái tạo các chất liệu có sẵn trong tự nhiên, đồng thời lan tỏa tình yêu văn hóa và sáng tạo trong cộng đồng.

Nhóm Art house Cần Thơ đã và đang tiếp tục sáng tạo và đổi mới trong lĩnh vực nghệ thuật thủ công, góp phần xây dựng một cộng đồng sáng tạo và bền vững. Với những nỗ lực của mình, nhóm đã thể hiện rằng sự sáng tạo và bảo vệ môi trường không phải là hai mục tiêu riêng biệt, mà là hai mục tiêu có mối quan hệ chặt chẽ và tương hỗ.

TP Huế đang tích cực triển khai việc phát triển mạng lưới thu gom phế liệu công nghệ, với mục tiêu mỗi phường, xã đều có ít nhất một người tham gia vào nghề thu gom này. Tổ hợp tác nghề ve chai công nghệ đã được thành lập tại nhiều phường như Vỹ Dạ, Thuận Hóa, Phú Xuân, Thủy Xuân và dự kiến sẽ mở rộng ra nhiều địa bàn khác.

Điểm nổi bật của tổ hợp tác này là việc ứng dụng công nghệ số vào hoạt động thu gom phế liệu. Người dân trên địa bàn được khuyến khích cài đặt và sử dụng ứng dụng mGreen để đặt lịch hẹn thu mua ve chai, rác tái chế, phế liệu. Qua ứng dụng này, các thành viên trong tổ có thể nhận được yêu cầu với thông tin, địa chỉ cụ thể để chủ động sắp xếp công việc và tối ưu hóa lịch làm việc. Họ cũng được hỗ trợ theo dõi lịch sử giao dịch, dòng tiền và quản lý khách hàng một cách hiệu quả.

Theo thống kê của Hội Liên hiệp phụ nữ TP Huế, trên địa bàn có hơn 500 hội viên phụ nữ làm nghề thu mua ve chai, đa số còn gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, thông qua công việc này, các chị em đã đóng góp thầm lặng vào việc bảo vệ môi trường khi thu gom và phân loại rác thải theo đúng quy trình. Để kết nối các thành viên cùng ngành nghề và hỗ trợ họ, Hội đã thành lập các tổ hợp tác thu gom ve chai và kết nối với các dự án, tổ chức để được hỗ trợ cung cấp trang thiết bị bảo hộ và phương tiện lao động.

Dự án “Huế – Đô thị giảm nhựa ở miền Trung Việt Nam” đã triển khai nhiều chương trình nhằm giảm thiểu rác thải nhựa và đẩy mạnh phân loại rác tại nguồn hiệu quả. Đến nay, đã có 15.182 hộ gia đình và 492 cơ sở kinh doanh được tuyên truyền và thu gom được hơn 18 tấn rác nhựa.

Việc thành lập tổ hợp tác số 3 là dấu mốc quan trọng, góp phần mở rộng mạng lưới thu gom ve chai công nghệ trên toàn địa bàn. Dự kiến sắp tới, 40 phường, xã mới của TP Huế sẽ dần được kết nối với người thu mua phế liệu thông qua nền tảng số hiện đại, góp phần thúc đẩy Huế trở thành đô thị xanh – sạch – tuần hoàn.

Thông qua các hoạt động này, TP Huế đang nỗ lực xây dựng một môi trường sống xanh và sạch, đồng thời hỗ trợ những người làm nghề thu gom ve chai cải thiện điều kiện lao động và thu nhập. Việc ứng dụng công nghệ số vào hoạt động thu gom phế liệu không chỉ giúp tối ưu hóa quy trình mà còn góp phần nâng cao ý thức của người dân về việc phân loại và xử lý rác thải một cách hiệu quả.

Chuyển đổi tuần hoàn chính là chìa khóa để phát triển bền vững, nâng cao giá trị gia tăng và đảm bảo khả năng tồn tại, giúp các doanh nghiệp chiếm ưu thế cạnh tranh trong tương lai. Đối với ngành dệt may, việc chuyển đổi theo mô hình kinh tế tuần hoàn không còn là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc.

Kinh tế tuần hoàn là mô hình kinh tế hướng tới sử dụng hiệu quả, tiết kiệm tài nguyên, tái chế chất thải, góp phần bảo vệ môi trường và đem lại hiệu quả kinh tế. Mô hình này bao gồm 3 nội dung cốt lõi: Giảm thiểu tối đa phát thải ra môi trường thông qua sử dụng tối ưu nhất tài nguyên và năng lượng; tái sử dụng, sửa chữa, bảo dưỡng kéo dài thời gian sử dụng sản phẩm; tái chế, tận dụng phế liệu, phế thải trở thành đầu vào sản xuất.

Ngành công nghiệp dệt may đang nỗ lực không ngừng để phát triển theo mô hình kinh tế tuần hoàn. Trong giai đoạn 2025-2030, ngành dệt may Việt Nam đặt mục tiêu phát triển theo chiều sâu, đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ, nâng cao năng suất, giảm phụ thuộc lao động phổ thông. Để chuyển sang kinh tế tuần hoàn, các doanh nghiệp dệt may cần giảm dùng sợi nguyên sinh hóa thạch, tăng tỷ lệ polyester tái chế; phát triển sợi cellulose tái tạo thay polyester; thiết kế sản phẩm bằng sợi đơn chất (cotton100%, polyester100%) để tái chế dễ dàng; sử dụng nguyên liệu sinh học thay thế một phần polyester.

Nhiều nghiên cứu cho thấy, trong khi polyester thông thường phải mất đến 500-1.000 năm mới phân hủy hoàn toàn, thì nguyên liệu polyester tái chế khi được vùi trong đất có khả năng phân hủy đến 68,8% sau 180 ngày. Đồng thời, chuyển đổi sang thuốc nhuộm gốc nước, ít độc hại, dễ phân hủy. Ứng dụng công nghệ nhuộm mới như nhuộm CO₂ siêu tới hạn, nhuộm foam, nhuộm plasma.

Mục tiêu tái chế hợp lý đặt ra yêu cầu điều chỉnh quy trình thiết kế và tái chế quần áo. Hiện nay, việc thiết kế và sản xuất quần áo thường không tính đến điều gì sẽ xảy ra khi quần áo không thể sử dụng được nữa. Các chuyên gia cho rằng, việc hướng tới nhiều loại vật liệu và phát triển các quy trình tái chế hiệu quả cho những vật liệu này là một bước quan trọng trong việc mở rộng quy mô tái chế, cũng như việc phát triển các vật liệu mới.

Tại Việt Nam, một số doanh nghiệp như TCM – Dệt may Thành Công đã và đang đẩy mạnh đa dạng hóa sản phẩm, đặc biệt những sản phẩm thân thiện với môi trường, những sản phẩm tái chế và những sản phẩm có giá trị cao, có quy trình sản xuất khép kín từ sợi – dệt – nhuộm – may, phát triển bền vững (ESG), tăng cường sử dụng 3 loại vật liệu polyester, viscose, cotton tái chế.

Tái chế hợp lý trong ngành dệt may còn gắn liền với yêu cầu đổi mới công nghệ, ứng dụng công nghệ cao, công nghệ xanh để cải thiện tính kinh tế và chất lượng tái chế. Tiến sỹ Nguyễn Thị Thanh Phượng, Viện trưởng Viện Công nghiệp môi trường, cho rằng, cần có một chương trình đổi mới chung để tập trung nỗ lực và đầu tư vào công nghệ tái chế các vật liệu thông thường; cải tiến công nghệ phân loại cũng sẽ hỗ trợ nâng cao chất lượng tái chế bằng cách cung cấp nguyên liệu được xác định rõ ràng.

Với vai trò hạt nhân ngành dệt may, Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) đặt mục tiêu đến 2030 đạt mức tăng trưởng hai con số, phát triển bền vững theo kinh tế tuần hoàn, xây dựng thương hiệu xuất khẩu riêng. Hiện tỷ lệ sản phẩm xanh của Vinatex đã đạt 25%; toàn hệ thống đã đưa vào sản xuất sản phẩm sợi từ nguyên liệu tái chế tăng cao hàng năm, đến năm 2024 đạt 17.864 tấn.

Ngành dệt may Việt Nam hiện đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc gia; xuất khẩu dệt may trị giá 44 tỷ USD năm 2024, giữ vị trí thứ hai thế giới. Mục tiêu năm 2025 đạt 47-48 tỷ USD. Hướng đi tới kinh tế tuần hoàn của dệt may Việt Nam nhằm phát triển bền vững, bảo vệ môi trường, sức khỏe con người, góp phần thực hiện mục tiêu chung của quốc gia và toàn cầu về Net Zero, đồng thời còn tận dụng cơ hội để nâng cao năng lực cạnh tranh, giữ vững vị thế xuất khẩu hàng đầu thông qua việc đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về sản phẩm xanh của nhà nhập khẩu.