Bangladesh đang tổ chức quốc tang để tưởng nhớ những nạn nhân trong vụ máy bay phản lực quân sự đâm vào trường học, khiến ít nhất 31 người thiệt mạng.

Vụ tai nạn đau thương này đã xảy ra khi các học sinh, sinh viên vừa tan học tại Trường Cao đẳng Milestone ở thủ đô Dhaka. Lực lượng vũ trang Bangladesh cho biết chiếc máy bay phản lực F-7 gặp sự cố kỹ thuật sau khi cất cánh trong một buổi huấn luyện. Phi công, Trung úy Md. Taukir Islam, nằm trong số những người thiệt mạng. Ủy ban điều tra đã được thành lập để làm rõ nguyên nhân vụ việc.

Đây là thảm họa hàng không nghiêm trọng nhất tại Bangladesh trong nhiều thập kỷ qua. Ít nhất 17 trong số những người thiệt mạng là trẻ em. Học sinh lớp 10, Farhan Hasan, kể lại rằng anh đã chứng kiến chiếc máy bay đâm vào tòa nhà sau khi vừa rời khỏi tòa nhà sau khi hoàn thành bài thi.

‘Người bạn thân nhất của em, người vừa mới ngồi thi cùng em, đã chết ngay trước mắt em,’ Hasan nói. ‘Và nhiều phụ huynh đang chờ bên trong trường vì các em nhỏ đang tan học… chiếc máy bay đã cuốn luôn họ đi.’

Ít nhất 160 người bị thương, trong đó nhiều người bị bỏng do nhiên liệu máy bay. Công tác y tế đang được triển khai khẩn trương tại các bệnh viện.

Lần cuối cùng Bangladesh có một thảm họa hàng không quy mô lớn là vào năm 1984, khi toàn bộ 49 người trên chuyến bay của hãng hàng không quốc gia Biman thiệt mạng sau khi máy bay rơi xuống một vùng đầm lầy trong lúc hạ cánh gần sân bay ở Dhaka.

Thủ tướng lâm thời Bangladesh, Muhammad Yunus, đã thiết lập một đường dây nóng khẩn cấp để giải quyết các vụ thương vong trong vụ tai nạn và kêu gọi người dân tránh tập trung đông một cách không cần thiết tại các bệnh viện.

Những lãnh đạo các quốc gia láng giềng, bao gồm Thủ tướng Pakistan Shehbaz Sharif và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, đã gửi lời chia buồn về vụ tai nạn. Thông tin về vụ tai nạn máy bay ở Bangladesh đang được cập nhật liên tục.

Một vụ tai nạn máy bay thảm khốc đã xảy ra vào ngày 21 tháng 7 tại khu vực Uttara, Dhaka, Bangladesh, khi một chiếc chiến đấu cơ F-7 BGI của không quân Bangladesh bất ngờ rơi xuống khuôn viên của trường Milestone. Sự cố này đã gây ra một vụ cháy lớn và làm sập một phần tòa nhà, khiến nhiều người thương vong.

Farhan Hasan, một học sinh lớp 10 đang theo học tại trường Milestone, là một trong những nhân chứng trực tiếp chứng kiến vụ việc. Cậu đã mô tả lại khoảnh khắc kinh hoàng khi chiếc máy bay chiến đấu gặp nạn. ‘Chiếc máy bay lúc đó đang di chuyển với tốc độ cao thì bất ngờ bốc cháy và đâm thẳng vào tòa nhà trước mắt cháu’, Farhan kể lại trong sự sợ hãi và kinh hoàng. Đối với Farhan, đó là một trải nghiệm mà cậu không bao giờ muốn nhớ lại.

Bạn thân của Farhan, người vừa ngồi cùng cậu trong phòng thi trước đó không lâu, là một trong những nạn nhân của vụ tai nạn. Farhan đã bày tỏ nỗi đau khi chứng kiến người bạn thân thiết của mình thiệt mạng ngay trước mắt. ‘Người bạn thân nhất của cháu, vừa ngồi cùng cháu trong phòng thi, thiệt mạng ngay trước mắt cháu’, Farhan nói với giọng nói run rẩy.

Sự cố này đã làm dấy lên mối quan ngại sâu sắc về an toàn hàng không và các giao thức an ninh tại các cơ sở quân sự và gần khu dân cư. Cơ quan chức năng Bangladesh đã nhanh chóng triển khai các biện pháp cấp cứu, hỗ trợ người bị thương và điều tra nguyên nhân của vụ tai nạn.

Hiện trường vụ việc đã bị phong tỏa để phục vụ công tác điều tra. Giới chức quân sự và hàng không Bangladesh đang phối hợp chặt chẽ để làm rõ nguyên nhân dẫn đến vụ tai nạn máy bay nghiêm trọng này.

Đường dây nóng hỗ trợ cho những người bị ảnh hưởng bởi vụ việc đã được thiết lập. Những nỗ lực cứu trợ đang được tiếp tục thực hiện để hỗ trợ các gia đình nạn nhân và người bị thương.

Thông tin thêm sẽ được cập nhật…

Ủy ban Điều tra Tai nạn Hàng không và Đường sắt Hàn Quốc (ARAIB) mới đây đã có cuộc họp với gia đình các nạn nhân trong vụ tai nạn máy bay của Jeju Air tại sân bay Muan vào cuối tuần trước. Tại đây, họ đã cung cấp thông tin sơ bộ về kết quả điều tra nguyên nhân của vụ tai nạn. Theo ARAIB, phi công trên chuyến bay đã phạm sai lầm nghiêm trọng khi không tắt động cơ bị hư hại đúng cách.

Cụ thể, mặc dù động cơ bên phải bị hư hỏng nặng do va chạm với chim, phi công lại vô tình tắt động cơ bên trái, vốn vẫn hoạt động bình thường. Lỗi này có thể xuất phát từ sự nhầm lẫn trong tình huống khẩn cấp. ARAIB cũng cho biết dữ liệu từ chuyến bay và bản ghi âm trong buồng lái cho thấy một phi công đã ra lệnh tắt động cơ số hai – tức động cơ bên phải, nhưng thực tế động cơ số một ở bên trái lại bị tắt.

Kết quả phân tích động cơ ở Pháp sau đó cũng khẳng định động cơ bên trái không có dấu hiệu bất thường và hoạt động bình thường trước khi bị tắt. Điều này chứng tỏ việc tắt động cơ là do hành động của con người, không phải do trục trặc kỹ thuật. Ngoài ra, phi công cũng đã kích hoạt hệ thống dập lửa ở động cơ bên trái, khiến nó không thể được tái kích hoạt trong chuyến bay.

Tình huống này đã dẫn đến việc máy bay mất hoàn toàn lực đẩy và điện năng từ cả hai động cơ khi hạ cánh. ARAIB cũng nhận thấy cơ chế hạ càng đáp của máy bay không được kích hoạt trong quá trình này, cho thấy phi công không tính đến việc thả càng đáp khi hạ cánh khẩn cấp. Cơ quan này sẽ tiếp tục điều tra về quy trình huấn luyện và khả năng ứng phó tình huống khẩn cấp của hai phi công liên quan.

Vụ tai nạn của Jeju Air đã gây ra sự phẫn nộ từ các gia đình nạn nhân, những người cho rằng ARAIB đã bỏ qua các vấn đề quan trọng khác như hạ tầng sân bay và khả năng xảy ra lỗi kỹ thuật. Một thảm kịch tương tự từng xảy ra vào năm 2015 khi chuyến bay của TransAsia Airways bị rơi do phi công tắt nhầm động cơ.

Máy bay Jeju Air chở 181 người đã đâm phải chim và gặp sự cố khi hạ cánh xuống sân bay Muan vào ngày 29/12/2024. Dù đã cố gắng tăng ga và lượn vòng, máy bay vẫn lao ngoài đường băng, đâm vào tường bê tông và bốc cháy dữ dội, khiến 179 người thiệt mạng. Đây là thảm kịch hàng không nghiêm trọng nhất tại Hàn Quốc từ trước đến nay.ARAIB đang tích cực điều tra để làm rõ nguyên nhân vụ việc và đảm bảo an toàn hàng không trong tương lai Chi tiết vụ việc .

Thảm kịch rơi máy bay của Air India gần đây đã đặt ra câu hỏi về sức khỏe tâm lý của phi công, sau nhiều sự cố hàng không nghiêm trọng từng gây chấn động. Các nhà điều tra đang xem xét hồ sơ y tế của cơ trưởng Sumeet Sabharwal, người điều khiển chuyến bay Air India 171 gặp nạn vào ngày 12/6, khiến 241 người thiệt mạng. Báo cáo ban đầu cho biết các công tắc điều khiển nhiên liệu đã bị tắt ngay sau khi máy bay cất cánh, dẫn đến mất lực đẩy và rơi xuống khu dân cư ở Ahmedabad. Thông tin về việc cơ trưởng Sabharwal từng nghỉ phép vì lý do tang chế và có dấu hiệu trầm cảm đã khiến dư luận chú ý đến khía cạnh tâm lý, mặc dù Air India nhấn mạnh rằng chưa thể kết luận điều gì khi cuộc điều tra còn đang diễn ra.

Câu chuyện của Air India 171 không phải là trường hợp đơn lẻ. Ngành hàng không đã chứng kiến nhiều thảm kịch mà nguyên nhân được cho là đến từ khủng hoảng tâm thần của phi công. Vụ Germanwings năm 2015 khiến 150 người thiệt mạng, xảy ra khi cơ phó Andreas Lubitz cố tình khóa cửa buồng lái, điều khiển máy bay lao vào núi tại Pháp. Điều tra cho thấy Lubitz từng bị trầm cảm nặng, che giấu bệnh và từng tìm kiếm thông tin về cơ chế khóa buồng lái.

Tương tự, giả thuyết về vụ tự sát của cơ trưởng cũng được đặt ra trong vụ mất tích của chuyến bay MH370 năm 2014. Dù chưa có bằng chứng chính thức, cựu Thủ tướng Australia Tony Abbott vào năm 2020 cho biết các quan chức Malaysia từ sớm đã tin đây là một vụ “giết người do tự sát”. Cuộc tìm kiếm chiếc máy bay đã bị đình chỉ vào tháng 1/2017 sau khi không tìm thấy dấu vết nào trong vùng tìm kiếm rộng 46.000 dặm vuông.

Ngoài ra, một vụ tai nạn năm 2013 của hãng hàng không Mozambique cũng được xác định là do cơ trưởng cố tình điều khiển máy bay rơi xuống đất, sau khi nhốt cơ phó bên ngoài buồng lái.

Khi tâm lý không được coi là yếu tố an toàn bay, theo dữ liệu do Bloomberg công bố năm 2022, nếu tính riêng, các vụ tai nạn do phi công tự sát có thể là nguyên nhân tử vong lớn thứ hai trong các vụ rơi máy bay phương Tây từ năm 2012. Dù vậy, các chuyên gia cho rằng ngành hàng không vẫn chưa có biện pháp đầy đủ để xử lý vấn đề này.

Phi công bắt buộc phải trải qua kiểm tra sức khỏe định kỳ, nhưng nhiều người tránh né vì sợ mất giấy phép bay. Một nghiên cứu năm 2022 cho thấy hơn 56% phi công Mỹ từng né tránh việc khám sức khỏe vì lo ngại ảnh hưởng đến công việc. Trong khi đó, việc phát hiện sớm các dấu hiệu rối loạn tâm thần vẫn phụ thuộc chủ yếu vào khai báo tự nguyện.

Chuyên gia hàng không Marc Atherton nhận định: “Ngành hàng không toàn cầu có hệ thống quản lý rủi ro rất tốt về kỹ thuật và vận hành, nhưng lại thiếu chiến lược rõ ràng cho sức khỏe tâm thần – yếu tố sống còn trong an toàn bay”. Tổ chức IPAAC – liên minh quốc tế hỗ trợ đồng nghiệp ngành hàng không – cũng cho rằng sức khỏe tinh thần nên được xem là một phần cấu thành an toàn bay.

Họ kêu gọi mở rộng các chương trình hỗ trợ ẩn danh giữa các nhân viên cùng ngành để giúp phát hiện và can thiệp sớm. Sau thảm kịch Germanwings, một số đề xuất cải tiến thiết kế cửa buồng lái nhằm tránh việc một phi công cố ý nhốt người còn lại bên ngoài – được đưa ra. Tuy nhiên, giới chức cảnh báo rằng thay đổi đó có thể làm tăng nguy cơ bị xâm nhập buồng lái từ bên ngoài.

Năm 2023, Hội Hàng không Hoàng gia Anh (RAeS) công bố báo cáo cảnh báo rằng dù ngành hàng không đã có nỗ lực hỗ trợ nhân viên đối mặt với vấn đề tâm lý, nhưng vẫn thiếu hệ thống quản lý rủi ro tâm thần hiệu quả ngay từ đầu.

“Đã có nhiều tiến bộ toàn cầu trong lĩnh vực này”, ông Dave Fielding – Chủ tịch IPAAC chia sẻ. “Nhưng tất cả vẫn đang ở giai đoạn sơ khai và cần tiếp tục nỗ lực mạnh mẽ hơn”, ông nói.