Ở Việt Nam, các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) đang đóng một vai trò quan trọng trong nền kinh tế, đóng góp khoảng 45% vào Tổng sản phẩm nội địa (GDP) và tạo việc làm cho 60% lực lượng lao động. Tuy nhiên, thực trạng đáng chú ý là các DNNVV chỉ có thể tiếp cận dưới 9% tài chính bền vững. Đồng thời, tín dụng xanh trên toàn thị trường hiện chỉ chiếm 4,5% tổng dư nợ. Điều này cho thấy một thách thức lớn trong việc hỗ trợ các DNNVV phát triển bền vững.

Để giải quyết thách thức này, việc xây dựng một khung chính sách toàn diện với 4 trụ cột chính là điều cần thiết. 4 trụ cột này bao gồm: Hoàn thiện khung pháp lý; Cải cách tài chính; Nâng cao năng lực DNNVV; và Phát triển hạ tầng thị trường. Những trụ cột này không chỉ giúp tháo gỡ các vấn đề tiếp cận tài chính mà còn hỗ trợ các DNNVV phát triển một cách bền vững.

Các DNNVV tại Việt Nam hiện đang phải đối mặt với những thách thức đáng kể trong việc tiếp cận cả nguồn tài chính truyền thống và tài chính bền vững. Dữ liệu gần đây cho thấy tỷ lệ các DNNVV tiếp cận tín dụng ngân hàng đã giảm từ 32% vào năm 2019 xuống chỉ còn 28% vào năm 2023. Hơn nữa, tín dụng xanh chỉ chiếm 4,5% tổng dư nợ tín dụng tại Việt Nam. Con số này thấp hơn đáng kể so với các quốc gia khác trong khu vực, cho thấy sự cần thiết phải có những giải pháp hỗ trợ mạnh mẽ hơn.

Có 3 rào cản chính đang hạn chế sự tham gia của các DNNVV vào tài chính bền vững. Thứ nhất, nhiều DNNVV thiếu kiến thức về môi trường, xã hội và quản trị (ESG). Thứ hai, sự không nhất quán trong thực thi chính sách giữa các địa phương đã gây ra khó khăn cho các DNNVV trong việc tuân thủ và tiếp cận các nguồn tài chính bền vững. Thứ ba, tình trạng khan hiếm sản phẩm tài chính phù hợp với nhu cầu của DNNVV cũng là một thách thức lớn.

Trước những rào cản này, một số giải pháp đã được đề xuất dựa trên kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn tại Việt Nam. Các giải pháp này bao gồm hoàn thiện khung pháp lý, cải cách khu vực tài chính, nâng cao năng lực các DNNVV, và phát triển hạ tầng thị trường. Việc thực thi đồng bộ các giải pháp này không chỉ giúp huy động tài chính bền vững cho các DNNVV mà còn có thể tăng tỷ lệ tiếp cận tín dụng xanh. Đây không chỉ là một chính sách tài chính, mà còn là nền tảng chiến lược quan trọng để Việt Nam chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng toàn diện và trung hòa carbon.

Thành phố Hồ Chí Minh, đô thị lớn nhất Việt Nam sau khi sáp nhập, đang phải đối mặt với những thách thức không nhỏ trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Để vượt qua khó khăn này, các doanh nghiệp và chuyên gia cho rằng thành phố cần thiết lập một cơ chế đặc biệt để đơn giản hóa thủ tục hành chính và cải thiện môi trường đầu tư.

Ngày 17/7, Sở Công Thương TP.HCM đã tổ chức buổi tọa đàm với chủ đề ‘Động lực phát triển công nghiệp TP.HCM – Từ tiềm năng đến hành động’. Tại đây, ông Paek Hee Sung, đại diện của Công ty Kumho Tire Việt Nam, đã bày tỏ quan điểm rằng việc sáp nhập các tỉnh vào TP.HCM mang lại cơ hội lớn cho doanh nghiệp, nhưng đồng thời cũng đòi hỏi sự cải thiện về dịch vụ hành chính. Ông Paek đề xuất việc thiết lập một ‘cửa riêng’ cho doanh nghiệp, đường dây nóng hỗ trợ doanh nghiệp và đơn giản hóa các thủ tục hành chính. Ngoài ra, ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cấp hạ tầng công nghiệp như điện, giao thông, logistics và mở rộng các chính sách về chuyển giao công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực chuyên môn.

Bà Lý Kim Chi, Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM, cho rằng sau khi hợp nhất, TP.HCM cần có tư duy mới trong hoạch định chính sách công nghiệp. Bà đề xuất thành phố cần quy hoạch lại công nghiệp đồng bộ, toàn diện trong không gian mới của thành phố và xây dựng Chiến lược tổng thể phát triển công nghiệp đến năm 2040. Việc này sẽ giúp TP.HCM trở thành một trung tâm kinh tế lớn, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cho cả nước.

Ông Phạm Văn Việt, Phó chủ tịch thường trực Hiệp Hội Dệt may thời trang TP.HCM, cho rằng việc TP.HCM mở rộng là cơ hội hiếm có để tái cấu trúc vai trò của thành phố trong hệ sinh thái sản xuất quốc gia. Ông đề xuất Ngân hàng Nhà nước cần thử nghiệm gói tín dụng xanh riêng cho ngành dệt may và xây dựng quỹ bảo lãnh chuỗi xuất xứ. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp trong ngành dệt may có thể tiếp cận được nguồn vốn xanh, phát triển bền vững và giảm thiểu tác động môi trường.

Từ ngày 1/7, TP.HCM chính thức hợp nhất với hai tỉnh Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu, tạo thành một ‘siêu đô thị’ lớn nhất cả nước, với quy mô GRDP ước đạt hơn 2,7 triệu tỷ đồng. Sự kiện này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong quá trình phát triển của TP.HCM, tạo ra cơ hội mới cho các doanh nghiệp và người dân trong khu vực.

Để có thể tận dụng được những cơ hội mới này, các chuyên gia và doanh nghiệp cho rằng TP.HCM cần phải có những chính sách và giải pháp phù hợp. Việc thiết lập một ‘cửa riêng’ cho doanh nghiệp, đơn giản hóa thủ tục hành chính và cải thiện môi trường đầu tư là những bước đi quan trọng. Ngoài ra, việc nâng cấp hạ tầng công nghiệp, mở rộng chính sách về chuyển giao công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực chuyên môn cũng là những yếu tố quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Trong bối cảnh mới, TP.HCM cần phải có tư duy mới và cách làm mới để có thể trở thành một trung tâm kinh tế lớn của cả nước. Việc này đòi hỏi sự chung tay của cả chính quyền và doanh nghiệp, cũng như sự quyết tâm và sáng tạo của tất cả các bên liên quan.

Tín dụng xanh đang trở thành một xu hướng ngày càng phổ biến trong hệ thống ngân hàng tại Việt Nam. Tính đến nay, dư nợ tín dụng xanh đã đạt trên 704.000 tỷ đồng, với tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm lên đến 21%. Sự phát triển mạnh mẽ của tín dụng xanh cho thấy nỗ lực của các ngân hàng và các cơ quan quản lý trong việc thúc đẩy phát triển bền vững.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đang tích cực triển khai các biện pháp để hoàn thiện hành lang pháp lý, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của tín dụng xanh. Dự kiến, Ngân hàng Nhà nước sẽ trình Chính phủ ban hành chính sách hỗ trợ lãi suất 2% để thúc đẩy tín dụng xanh, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững. Chính sách này không chỉ hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc tiếp cận vốn vay với chi phí thấp hơn mà còn khuyến khích các ngân hàng tích cực triển khai các sản phẩm tín dụng xanh.

Nhiều ngân hàng lớn tại Việt Nam như BIDV, Agribank và Standard Chartered đang dẫn dắt xu hướng tín dụng xanh bằng cách cung cấp các gói tín dụng chuyên biệt cho các dự án thân thiện với môi trường. Bên cạnh đó, các ngân hàng cũng đẩy mạnh hoạt động phát hành trái phiếu xanh, một công cụ tài chính mới giúp huy động vốn cho các dự án bền vững. Sự tham gia tích cực của các ngân hàng thương mại trong việc cung cấp các sản phẩm và dịch vụ tài chính xanh đã góp phần quan trọng vào việc giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và thúc đẩy phát triển bền vững.

Các ngân hàng như Standard Chartered không chỉ cung cấp các giải pháp tài chính mà còn tích cực hợp tác với các định chế tài chính quốc tế để hỗ trợ các dự án xanh tại Việt Nam. Sự hợp tác quốc tế này không chỉ giúp tăng cường nguồn vốn mà còn mang lại kinh nghiệm và công nghệ để phát triển các dự án bền vững.

Dù tín dụng xanh đang ngày càng phát triển, vẫn còn nhiều thách thức cần được giải quyết. Khung pháp lý cho tín dụng xanh vẫn chưa hoàn chỉnh, gây khó khăn cho việc triển khai các sản phẩm tín dụng xanh đồng bộ. Công cụ thẩm định cho các dự án xanh còn hạn chế, đòi hỏi sự đầu tư lớn trong việc xây dựng và áp dụng các công cụ đánh giá tác động môi trường và xã hội. Ngoài ra, năng lực của đội ngũ ngân hàng trong việc quản lý môi trường – xã hội – khí hậu còn yếu, cần được nâng cao thông qua các chương trình đào tạo chuyên sâu.

Để vượt qua những thách thức này, Ngân hàng Nhà nước đã đề ra nhiều giải pháp. Cơ quan này sẽ tập trung vào việc xây dựng và ban hành các văn bản hướng dẫn cụ thể, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan để trình Chính phủ ban hành chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận tín dụng xanh với chi phí thấp hơn. Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước cũng tích cực tìm kiếm nguồn tài trợ từ các tổ chức trong và ngoài nước để hỗ trợ các dự án xanh.

Tín dụng xanh không chỉ là một xu hướng mà còn là một yêu cầu tất yếu trong việc phát triển bền vững. Với sự chung tay của các ngân hàng, doanh nghiệp và cơ quan quản lý, Việt Nam kỳ vọng sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ và bền vững trong tương lai. Thông tin chi tiết về tín dụng xanh và các chính sách hỗ trợ có thể được tìm hiểu thêm tại trang thông tin điện tử của Chính phủ Việt Nam và các nguồn thông tin tài chính khác.