Khả năng Tổng thống Mỹ Donald Trump tìm cách sa thải Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell có thể dẫn đến một cuộc chiến pháp lý kéo dài với nhiều hệ lụy khó lường đối với ngân hàng trung ương, thị trường tài chính và toàn bộ nền kinh tế. Các chuyên gia về pháp lý và chính sách nhấn mạnh rằng tình huống này làm nổi bật nhiều câu hỏi quan trọng về quyền hạn của người đứng đầu Nhà Trắng và tính độc lập của Fed.

Một trong những vấn đề then chốt xoay quanh việc liệu Tổng thống Trump có đủ thẩm quyền để cách chức ông Powell hay không. Câu trả lời hiện tại dường như nghiêng về phía ông Powell sẽ không bị sa thải nếu không có “nguyên nhân chính đáng”. Tuy nhiên, việc xác định “nguyên nhân chính đáng” có thể rất chủ quan và phụ thuộc vào nhiều yếu tố, tạo ra một vùng xám pháp lý phức tạp.

Trong trường hợp ông Trump cố gắng sa thải ông Powell, nhiều khả năng ông Powell sẽ tiến hành khởi kiện. Vụ kiện này có thể sẽ được đưa lên Tòa án Tối cao. Trước đây, tòa án này đã có những phán quyết chỉ ra rằng Fed, với tư cách là một thực thể đặc biệt, và các thống đốc của cơ quan này không thể bị thay đổi nhân sự một cách tùy tiện, cho thấy một hàng rào pháp lý mà ông Trump phải đối mặt.

Một khả năng khác mà ông Powell có thể xem xét là yêu cầu Ủy ban Thị trường Mở Liên bang Mỹ (FOMC) giữ lại ông làm Chủ tịch, cho phép ông tiếp tục có ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ. Điều này có khả năng xảy ra cao vì trong lịch sử, Chủ tịch FOMC luôn là Chủ tịch Hội đồng Thống đốc Fed, mặc dù không phải là một yêu cầu bắt buộc.

Trước đó, Tổng thống Trump đã nhiều lần bày tỏ mong muốn cắt giảm lãi suất, điều có thể mang lại những hệ quả kinh tế đáng kể. Mục tiêu của ông là lãi suất thấp hơn nhiều và ông muốn điều đó xảy ra ngay lập tức, không để ý đến những hệ quả kinh tế có thể phát sinh.

Các chuyên gia cảnh báo rằng nếu ông Trump thực sự sa thải ông Powell, điều đó có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho thị trường và nền kinh tế. Việc sa thải ông Powell khó có thể làm thay đổi cách tiếp cận của FOMC đối với chính sách tiền tệ và thậm chí có thể khiến họ cứng rắn hơn trong lập trường về lãi suất.

Hơn nữa, chi phí về danh tiếng từ việc sa thải ông Powell sẽ rất khó để khắc phục. Sự can thiệp chính trị vào hoạt động của Fed có thể dẫn đến chính sách tiền tệ yếu kém, tương tự như những gì đã xảy ra vào cuối những năm 1960 và đầu những năm 1970, với những hậu quả bất lợi cho lạm phát.

Tổng thống Mỹ và các vấn đề liên quan đến Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) luôn là tâm điểm của nhiều cuộc thảo luận. Bạn có thể tìm hiểu thêm thông tin qua trang web chính thức của họ: https://www.fed.gov/.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen dự kiến sẽ có cuộc gặp quan trọng với Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Scotland vào ngày 27/7 tới. Cuộc gặp này đang thu hút sự chú ý của giới chức châu Âu và các nhà ngoại giao, những người đang đặt kỳ vọng cao rằng hai bên sẽ đạt được một thỏa thuận khung về thương mại trong cuối tuần này.

Tuy nhiên, ông Trump tỏ ra thận trọng khi đưa ra dự báo về khả năng đạt được thỏa thuận thương mại với châu Âu. Ông cho rằng khả năng đạt thỏa thuận chỉ khoảng 50% hoặc thậm chí thấp hơn. Theo ông Trump, đây là một thỏa thuận lớn và Liên minh châu Âu (EU) có khả năng đạt được điều này. Phát biểu này của ông Trump đã phần nào làm giảm kỳ vọng của giới quan sát về một thỏa thuận nhanh chóng.

Căng thẳng thương mại giữa Mỹ và châu Âu trong vài tháng gần đây đã khiến các nhà đầu tư trở nên thận trọng. Sự không chắc chắn về kết quả của các cuộc đàm phán thương mại đã ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán và làm tăng lo ngại về triển vọng kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, nếu một thỏa thuận thương mại được hoàn thiện, nhiều nhà đầu tư có thể sẽ quay lại thị trường, mang lại sự phấn khích cho các thị trường tài chính.

Các nguồn tin từ quan chức và nhà ngoại giao cho biết rằng thỏa thuận có thể bao gồm giảm thuế nhập khẩu về 15% đối với tất cả hàng hóa EU vào Mỹ. Đồng thời, thuế với nhôm và thép có thể được điều chỉnh xuống 50%. Những thông tin này đã tạo ra một số lạc quan về khả năng đạt được thỏa thuận.

Sự lạc quan của nhà đầu tư khi căng thẳng thương mại hạ nhiệt đã giúp thị trường chứng khoán Mỹ liên tiếp lập đỉnh trong tháng này. Tuy nhiên, hiện tại, các nhà đầu tư vẫn đang quan sát tình hình khi hạn chót 1/8 đang đến gần. Nếu không đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ, các nước sẽ phải đối mặt với việc áp mức thuế mới.

Hiện tại, EU đang chịu thuế 10% với toàn bộ hàng hóa vào Mỹ, trong khi thuế với nhôm và thép là 50%, xe hơi và phụ tùng xe hơi là 25%. Các loại thuế của Mỹ hiện tác động đến 380 tỷ euro (420 tỷ USD) hàng hóa châu Âu, tương đương khoảng 70% hàng xuất khẩu của khu vực này.

Hy vọng về một thỏa thuận với châu Âu tăng lên sau khi ông Trump thông báo đạt được thỏa thuận thương mại với Nhật Bản hồi đầu tuần. Dự báo thỏa thuận với châu Âu cũng có thể giảm thuế xe hơi về 15%, và mức thuế đối ứng mới có thể về 15% với toàn bộ hàng hóa châu Âu. Điều này sẽ giúp giảm bớt căng thẳng thương mại và tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi hàng hóa giữa hai bên.

Cuộc gặp giữa Chủ tịch EC Ursula von der Leyen và Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Scotland sẽ là cơ hội quan trọng để hai bên thảo luận về các vấn đề thương mại. Kết quả của cuộc gặp này có thể sẽ tác động lớn đến thị trường tài chính và quan hệ thương mại giữa Mỹ và châu Âu trong thời gian tới.

Chính sách thuế quan dưới thời Tổng thống Donald Trump được dự báo sẽ mang lại cho ngân sách Mỹ một khoản thu khổng lồ lên đến 2.700 tỷ USD trong thập kỷ tới, theo đánh giá của Morgan Stanley. Chiến lược thuế quan mới được áp dụng gần đây có thể được ví như một bức tranh ghép mảnh phức tạp, với mỗi mảnh đại diện cho một ngành hàng, một đối tác thương mại khác nhau, tạo nên một tổng thể đa sắc và khó đoán.

Morgan Stanley chỉ ra rằng chính quyền của ông Trump đã chuyển đổi từ việc áp dụng mức thuế đồng loạt cho toàn bộ hàng nhập khẩu sang chiến lược đánh thuế có chọn lọc – theo từng quốc gia, từng nhóm hàng hóa. Sự thay đổi này khiến chính sách thuế trở nên phức tạp và tác động đến thị trường theo nhiều cách khác nhau.

Cụ thể, 21% tổng kim ngạch nhập khẩu vào Mỹ hiện được miễn thuế, nhưng mức độ miễn trừ rất khác nhau giữa các đối tác. Ví dụ, 30% hàng từ EU và 64% từ Malaysia được miễn thuế. Trong khi đó, Nhật Bản và Hàn Quốc chịu mức thuế tương ứng là 50% và 30%, chủ yếu trong lĩnh vực ô tô và linh kiện.

Việc áp thuế cũng không thống nhất về thời điểm, có mức áp ngay, có mức bị trì hoãn hoặc bị thay đổi theo tiến trình đàm phán. Điều này khiến tác động của chính sách thuế trở nên khó lường hơn bao giờ hết.

Theo tính toán của Morgan Stanley, nếu duy trì mức thu như hiện tại, Kho bạc Mỹ có thể thu tới 2.700 tỷ USD trong 10 năm tới – một con số chưa từng có tiền lệ. Tuy nhiên, đi kèm với đó là rủi ro lạm phát. Đồng USD đã mất giá 10% kể từ đầu năm 2025, trong khi thuế quan leo thang có thể đẩy giá hàng hóa nhập khẩu tăng mạnh, trực tiếp tạo áp lực lên lạm phát và biên lợi nhuận doanh nghiệp.

Không phải tất cả các ngành đều bị tác động tiêu cực. Các công ty công nghệ có thể hưởng lợi từ đồng USD yếu, nhưng các doanh nghiệp vừa và nhỏ và những công ty phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu lại đang đối mặt với chi phí đầu vào tăng mạnh và rủi ro gián đoạn sản xuất.

Chính sách thuế hiện tại giống như một mê trận, rất động, rất linh hoạt – và cũng rất bất định. Khi cuộc chơi thuế quan bước sang giai đoạn phức tạp hơn, giới đầu tư, doanh nghiệp và người tiêu dùng Mỹ đang bước vào một kỷ nguyên mới – nơi ngân sách Nhà nước có thể bội thu, nhưng đổi lại là áp lực ngày càng lớn đè lên vai chính người dân.

Trước những biến động của chính sách thuế quan, các doanh nghiệp và nhà đầu tư cần đặc biệt lưu ý đến sự thay đổi trong chiến lược thuế quan của chính phủ. Tham khảo thêm thông tin từ các nguồn đáng tin cậy như Morgan Stanley để có cái nhìn sâu hơn về tác động của chính sách thuế quan đối với nền kinh tế và thị trường.