Trong không gian rộng lớn của COMPLEX01 tại Hà Nội, một sự kiện nghệ thuật đặc biệt đã diễn ra vào một buổi chiều giữa tháng 7. Sự kiện ‘Hạ hồi Talkshow’ với chủ đề ‘Khi truyền thống chạm tới chương mới’ đã tái hiện những nhịp đập sống động của nghệ thuật tuồng, một loại hình sân khấu bác học hàng trăm năm tuổi.

Sự kiện này không chỉ mang đến cơ hội để công chúng trải nghiệm không gian trưng bày các sưu tập mũ, áo, đạo cụ tuồng cổ mà còn cho phép họ được ‘sống’ cùng hơi thở tuồng qua trích đoạn ‘Hồ Nguyệt Cô hóa cáo’ do Nghệ sĩ Nhân dân Xuân Quý và Nghệ sĩ Ưu tú Bích Tần thể hiện. Phần trò chuyện cởi mở và nhiệt huyết của nguyên Phó Giám đốc Nhà hát Tuồng Việt Nam Tạ Văn Sốp, người đã gắn bó với tuồng suốt 45 năm qua, đã mang đến cho khán giả nhiều kiến thức lý thú.

Từ nội dung đề cao tư tưởng trung quân ái quốc, trọng đạo lý cho đến những lề lối, nguyên tắc, phương pháp cách điệu, ước lệ, tượng trưng của tuồng, và cả những nét đẹp độc đáo thể hiện qua hệ thống lời thoại, âm nhạc, mỹ thuật, hát, múa, hóa trang, biểu diễn… tất cả đều được chia sẻ một cách sinh động và trực quan. Điều thú vị nhất là khi nghệ sĩ Tạ Văn Sốp chia sẻ những kinh nghiệm và kiến thức về tuồng, hai nghệ sĩ Xuân Quý và Bích Tần luôn sẵn sàng ‘thị phạm’ để minh họa, mang đến cho người xem những hình dung trực quan sống động.

‘Hạ hồi Talkshow’ không chỉ tạo nên không gian đối thoại kết nối chuyên gia, nghệ sĩ và công chúng mà còn gợi mở những góc tiếp cận mới để nghệ thuật truyền thống không lạc nhịp trong dòng chảy thời đại. Dự án ‘Hạ hồi’ là một chuỗi hoạt động được lên kế hoạch và thực hiện bởi một nhóm những người trẻ cùng chung tình yêu văn hóa dân tộc.

Trưởng ban tổ chức Bùi Yến Linh cho biết, dự án này hy vọng có thể nối bước cha ông trên hành trình gìn giữ, làm sống lại những di sản nghệ thuật truyền thống. Trong năm nay, ‘Hạ hồi’ sẽ tập trung vào nghệ thuật tuồng với một chuỗi các hoạt động trên đa nền tảng online và offline.

Gần nhất là ‘Hạ hồi Tour’ với chủ đề ‘Dòng chảy của tuồng’ sẽ diễn ra vào ngày 16/8/2025, đưa du khách đến với Bắc Ninh để thưởng thức trích đoạn tuồng tại sân khấu thực cảnh. Dự án ‘Hạ hồi’ cũng bao gồm ‘Hạ hồi Podcast’ với chủ đề ‘Giấc mộng về tuồng’, dự kiến thực hiện trong 3 tháng từ tháng 9 đến 12/2025, kể lại những ký ức nghề và chuyện hậu trường của các nghệ sĩ, chuyên gia dưới định dạng âm thanh và video podcast.

Bộ phim tài liệu ‘Hạ hồi – Mộng ký mẫn tuồng’ sẽ là kết thúc của dự án, góp phần truyền tình yêu và cảm hứng với tuồng thông qua ngôn ngữ điện ảnh. Thế hệ trẻ hôm nay không quay lưng mà đang nỗ lực ‘chắp cánh’ để nghệ thuật truyền thống thăng hoa. Những dự án như ‘Hạ hồi’ chính là hướng đi hiệu quả để nhóm lên sự quan tâm, tình yêu và trách nhiệm gìn giữ những giá trị văn hóa của cha ông.

Các vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) tại Việt Nam hiện đang phải đối diện với nhiều thách thức bắt nguồn từ các yếu tố an ninh phi truyền thống. Những thách thức này bao gồm biến đổi khí hậu, dịch bệnh, tình trạng di cư tự do, buôn bán người, cũng như các vấn đề liên quan đến tội phạm và khủng bố. Không chỉ dừng lại ở việc ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh, những thách thức này còn đặt ra nhiều cản trở cho sự phát triển bền vững của các cộng đồng dân tộc thiểu số.

Trước hết, biến đổi khí hậu đang tác động mạnh mẽ đến các vùng DTTS, đặc biệt là những khu vực miền núi, nơi mà điều kiện tự nhiên vốn dĩ đã rất khắc nghiệt. Biến đổi khí hậu không chỉ làm gia tăng tần suất và mức độ nghiêm trọng của các thiên tai như lũ lụt, bão, và hạn hán, mà còn ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp và đời sống của người dân tại đây. Điều này đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt trong việc xây dựng và thực hiện các chính sách thích nghi và giảm nhẹ tác động của biến đổi khí hậu.

Dịch bệnh cũng là một thách thức lớn đối với các vùng DTTS, nơi mà hệ thống y tế còn hạn chế và việc tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng còn khó khăn. Sự bùng phát của các dịch bệnh không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân mà còn làm trầm trọng thêm tình trạng nghèo đói và bất bình đẳng. Bài học từ đại dịch COVID-19 cho thấy sự cần thiết của việc tăng cường năng lực y tế, cũng như đảm bảo sự tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe an toàn và hiệu quả cho các cộng đồng DTTS.

Tình trạng di cư tự do và buôn bán người cũng là những vấn đề nhức nhối ở các vùng DTTS. Sự di cư tự do thường liên quan đến việc tìm kiếm cơ hội kinh tế hoặc thoát khỏi các điều kiện khắc nghiệt về môi trường và xã hội. Tuy nhiên, điều này cũng dẫn đến nhiều rủi ro, trong đó có nguy cơ bị bóc lột và buôn bán. Cần có các biện pháp bảo vệ và hỗ trợ người di cư, cũng như tăng cường quản lý biên giới và hợp tác quốc tế để chống lại buôn bán người.

Tội phạm và khủng bố cũng là những mối đe dọa đối với an ninh tại các vùng DTTS. Những hoạt động này không chỉ gây mất trật tự xã hội mà còn đe dọa đến sự ổn định và phát triển của khu vực. Để đối phó với những thách thức này, cần tăng cường hợp tác giữa các cơ quan thực thi pháp luật và cộng đồng dân tộc thiểu số, cũng như triển khai các chương trình phát triển kinh tế – xã hội nhằm giảm nghèo và tăng cường gắn kết cộng đồng.

Trước những thách thức này, việc ban hành và triển khai các chính sách đồng bộ, toàn diện là hết sức cần thiết. Các chính sách này cần gắn với đặc thù của từng vùng, tôn trọng và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số, đồng thời đảm bảo quyền và lợi ích cơ bản của họ. Sự tham gia tích cực của cộng đồng dân tộc thiểu số vào quá trình xây dựng và thực hiện các chính sách là yếu tố quan trọng để đảm bảo tính hiệu quả và bền vững của các giải pháp.

Nhìn chung, giải quyết những thách thức an ninh phi truyền thống tại các vùng DTTS đòi hỏi một tiếp cận toàn diện và đa chiều. Qua đó, không chỉ an sinh và ổn định được đảm bảo, mà còn mở ra những cơ hội phát triển bền vững cho các cộng đồng dân tộc thiểu số tại Việt Nam.

Thông tin mới nhất từ ông Trần Út, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Đà Nẵng, cho biết Lễ hội quốc tế Sâm Ngọc Linh và dược liệu năm 2025 đã bị tạm dừng tổ chức. Sự kiện này dự kiến diễn ra từ ngày 1 đến ngày 3 tháng 8 năm 2025 tại Quảng trường 24/3 thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam, và sẽ được chuyển sang năm 2026.

Quyết định này được UBND thành phố Đà Nẵng thống nhất trong cuộc họp giao ban ngày 7/7 của Chủ tịch và các Phó Chủ tịch UBND thành phố. Lễ hội quốc tế Sâm Ngọc Linh và dược liệu là một sự kiện lớn, mục đích chính là quảng bá thương hiệu Sâm Ngọc Linh và dược liệu đến với nhân dân trong nước và bạn bè quốc tế.

Sâm Ngọc Linh là một loại cây dược liệu quý hiếm, có giá trị kinh tế rất cao, được xem là cây xóa đói giảm nghèo của người dân. Hiện mỗi kg sâm Ngọc Linh củ có giá giao động từ vài chục triệu đồng đến cả trăm triệu đồng. Riêng lá sâm Ngọc Linh có giá từ 5 triệu đồng đến cả 10 triệu đồng khi mùa lá khan hiếm.

Tỉnh Quảng Nam cũ, nay là thành phố Đà Nẵng, đã xác định diện tích vùng bảo tồn và phát triển Sâm Ngọc Linh là 15.567 ha. Ngoài ra, chính quyền đang nghiên cứu trồng di thực Sâm Ngọc Linh ở một số địa phương khác có điều kiện tương đồng để mở rộng, phát triển diện tích trồng Sâm Ngọc Linh.

Việc tổ chức lễ hội không chỉ nhằm quảng bá thương hiệu Sâm Ngọc Linh và dược liệu mà còn bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của các địa phương vùng sâm. Đồng thời, sự kiện này tạo cơ hội giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, kiến thức, công nghệ trong nước và quốc tế về công tác quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị Sâm Ngọc Linh, nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, phát triển du lịch sinh thái, cộng đồng và thu hút đầu tư vào các địa phương trong tỉnh.

Hiện nay, tổng diện tích cho thuê môi trường rừng để trồng Sâm Ngọc Linh là 1.428,96 ha, trong đó hộ gia đình, cá nhân 428,96 ha; tổ chức, doanh nghiệp 1.000 ha. Diện tích trồng cây Sâm Ngọc Linh trên địa bàn là 1.243,00 ha.

Với việc tạm dừng tổ chức lễ hội, người dân và doanh nghiệp đang chờ đợi sự kiện này được tổ chức vào năm 2026 để có thể giới thiệu và tiếp cận những sản phẩm và công nghệ mới trong ngành dược liệu, cũng như quảng bá Sâm Ngọc Linh ra thị trường quốc tế.